Δικαιολογώντας τις αποφάσεις μας στα παιδιά
γιατί να το κάνω αυτό; γιατί το λέω εγώ!
Αν υπάρχει μια λέξη που πρωταγωνιστεί στο λεξιλόγιο των παιδιών αυτή είναι το «γιατί». Οι ερωτήσεις πέφτουν βροχή και οι γονείς πρέπει να είναι σε ετοιμότητα να αιτιολογούν ένα-ένα τα αναπάντητα ερωτήματα του παιδιού που τέλος δεν έχουν!
Κάποιοι γονείς αποφεύγουν «εκ συστήματος» την τεκμηρίωση των απαντήσεων και αποφάσεων τους απέναντι στο παιδί είτε γιατί αδιαφορούν, είτε γιατί πιστεύουν ότι και αν του εξηγήσουν, το παιδί δεν θα καταλάβει.
Όταν τα ερωτήματα του παιδιού μένουν όμως αναπάντητα, επέρχεται μια ρήξη στην επικοινωνία γονέων-παιδιού , η οποία μπορεί να έχει και άλλα αρνητικά επακόλουθα, με συνηθέστερο την συνεχή γκρίνια.
Διπλωματικές απαντήσεις
Το τι μπορεί να γεννήσει το μυαλό ενός παιδιού είναι ασύλληπτο και μόνο εάν οι γονείς ήταν μια «κινητή εγκυκλοπαίδεια» θα είχαν απάντηση σε όλα. Σίγουρα δεν είναι όλες οι ώρες ίδιες, ούτε η γνώση των γονέων αστείρευτη. Το παιδί όμως δεν μπορεί να ξεχωρίσει τις κατάλληλες ώρες και πολλές φορές επιλέγει τις πιο ακατάλληλες στιγμές για τη διεξαγωγή των «σωκρατικών διαλόγων» του,
πχ. Την ώρα που η μαμά μαγειρεύει, οδηγεί, ο μπαμπάς εργάζεται στον υπολογιστή κτλ. Ή ακόμη θέτει ερωτήματα που οι γονείς δεν είναι σε θέση να απαντήσουν.
Αφενός οι γονείς είναι δικαιολογημένοι γιατί άνθρωποι είναι και με το σύγχρονο τρόπο ζωής λογικό είναι να έχουν μειωμένο ελεύθερο χρόνο, να είναι κουρασμένοι, φορτισμένοι αλλά αφετέρου είναι άτομα που έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στη μετάδοση γνώσεων και αξιών στα παιδιά.
Σίγουρα δεν μπορείς να ασχοληθείς 24 ώρες το 24ωρο με τις απορίες του παιδιού. Χρειάζεται όμως μια ισορροπία ακόμη και τις ώρες που ο γονέας είναι απασχολημένος, πρέπει με διπλωματικό και όχι απορριπτικό τρόπο (άφησε με, δε μπορώ να απαντήσω τώρα, ρώτα τη μητέρα σου) να βρεί μια λύση και απάντηση.
«επειδή πρέπει να τελειώσω μια πολύ σοβαρή εργασία για τη δουλειά μου, μπορούμε να το συζητήσουμε σε λιγάκι;»
Η αιτιολόγηση αποφάσεων είναι σημαντική
Η αυξημένη περιέργεια των παιδιών είναι δεμένη με την ομαλή ανάπτυξη και εξέλιξη τους.
Τα παιδιά καλούνται να ανακαλύψουν τον κόσμο που θα ζήσουν ως ενήλικες και τις πληροφορίες που χρειάζονται τις αντλούν σε μεγάλο ποσοστό από τους γονείς που στα παιδικά μάτια τους φαντάζουν ως «οι τέλειοι» άνθρωποι. Αυτούς έχουν ως πρότυπα, αυτούς εμπιστεύονται και από αυτούς πρέπει να δέχονται βοήθεια στην προσπάθεια εξερεύνηση του κόσμου και των αρχών που τον διέπουν.
Όταν οι γονείς αιτιολογούν τις αποφάσεις τους το παιδί δέχεται πιο εύκολα το «όχι». Μπορεί τα παιδιά να μην καταλαβαίνουν τα πάντα αλλά αυτό δε σημαίνει πως δεν να τους εξηγούμε τίποτα! Τα παιδιά που ξέρουν ότι οι κινήσεις-συμπεριφορές των γονέων τους έχουν μια λογική αλληλουχία, είναι πιο εύκολο να δεχτούν μια αιτιολογημένη, αρνητική απάντηση, ακόμη και αν αυτό δεν τους είναι αρεστό.
Η απάντηση «όχι, γιατί το λέω εγώ» προκαλεί αντιδραστική συμπεριφορά στο παιδί. Ενώ το «όχι, γιατί…(με λογική αιτιολόγηση)» προκαλεί σκέψη και μια πιο ώριμη-ήπια αντίδραση από την πλευρά του παιδιού.
Τέλος το όφελος για τα παιδιά που έχουν οι αιτιολογημένες απαντήσεις δεν είναι μόνο «προσωρινό». Καθώς αυτή η μέθοδος συντελεί αφενός στην εξοικείωση του παιδιού με τα κοινώς αποδεκτά πρότυπα συμπεριφοράς και την κοινωνική πραγματικότητα και αφετέρου στην καταστολή της εμφάνισης αντιδραστικής –αρνητικής συμπεριφοράς, συμβάλει στην προετοιμασία του παιδιού για την ομαλή ένταξη του στην κοινωνία.
Λεπτομέρειες που κάνουν τη διαφορά
-
Ο τόνος της φωνής
Αν απαντάτε συνεχώς απρόθυμα, νευριασμένα και με υψηλό τόνο φωνής το παιδί νιώθει ότι «κάνει κάτι κακό» ή ότι σας είναι «βάρος».
-
Το λεξιλόγιό σας
Χρήση αποτρεπτικών φράσεων όπως «άφησε με τώρα, τι χαζομάρες είναι αυτά που με ρωτάς;», καλλιεργούν αρνητικές σκέψεις και συναισθήματα στο παιδί.Δεν χρησιμοποιούμε εκφράσεις όπως:
Μην το κάνεις γιατί απλούστατα είναι βλακεία
Μα πόσες φορές χρειάζεται να σου το πω για να το καταλάβεις;
- Να είστε σύντομοι στις εξηγήσεις σας και να μην απαντάτε με πολύπλοκες δικαιολογίες
- Ενθαρρυντική και όχι απαξιωτική αντιμετώπιση
Κάποιες φορές ο σύγχρονος τρόπος ζωής τοποθετεί τα χρήματα πάνω από τις γνώσεις και τις αξίες. Ακόμη και αν δοθεί στο παιδί μια τεράστια περιουσία, πρέπει να ξέρει να διαχειριστεί σωστά για να μην τη χάσει, και αυτό απαιτεί γνώσεις. Η πνευματική καλλιέργεια και ο σωστός τρόπος επικοινωνίας, είναι εφόδια για τη ζωή, βοηθήστε λοιπόν τα παιδιά να τα αποκτήσουν.
