Εμβόλιο εναντίον Ιλαράς-Ερυθράς-Παρωτίτιδας (MMR)

Η ιλαρά, η ερυθρά, η παρωτίτιδα είναι ασθένειες που μεταδίδονται με σταγονίδια κατά το βήξιμο ή το φτάρνισμα.

Αδάμος Χατζηπαναγής, Ελισάβετ Ευσταθίου, Παιδίατρος, πηγή

Η ιλαρά είναι αρκετά μεταδοτική νόσος και εμφανίζεται με εξάνθημα, πυρετό και βήχα και μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές από το αυτί, τους πνεύμονες και τον εγκέφαλο.

Η ερυθρά εμφανίζεται με εξάνθημα και πυρετό και εάν προσβληθεί η έγκυος από τη νόσο μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές ανωμαλίες του εμβρύου.

Η παρωτίτιδα εμφανίζεται με διόγκωση της παρωτίδας, αδένας που βρίσκεται στην γωνιά της κάτω σιαγόνας και μπορεί να προκαλέσει βλάβες στους όρχεις και στις ωοθήκες. Μετά την εισαγωγή του εμβολίου έχει μειωθεί δραματικά η συχνότητα των τριών νόσων.

Η συχνότητα των τριών αυτών νόσων έχει μειωθεί δραματικά μετά την έναρξη του εμβολιασμού εντούτοις ο εμβολιασμός πρέπει να συνεχίζεται για τους εξής λόγους:

• Άτομα που επισκέπτονται ή μεταναστεύουν από περιοχές που δεν εμβολιάζονται για ιλαρά μπορούν να μεταδώσουν τον ιό σε άτομα που δεν έχουν εμβολιαστεί.
• Εάν μια έγκυος νοσήσει από ιλαρά αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρο τοκετό ή αποβολή.
• Οι σοβαρότερες επιπλοκές της παρωτίτιδας συμβαίνουν στους ενήλικες (συμπεριλαμβανομένου της ορχίτιδας που μπορεί να οδηγήσει σε στείρωση).
• Όταν τα παιδιά είναι εμβολιασμένα αυτό οδηγεί σε προστασία των ενηλίκων αλλά και των άλλων παιδιών.

Ηλικία χορήγησης

Η πρώτη δόση δίνεται σε ηλικία 12 έως 15 μηνών και η δεύτερη δόση σε ηλικία 4 έως 6 ετών. Εάν ο εμβολιασμός αρχίσει μετά τα 4 έτη τότε χορηγούνται δύο δόσεις του εμβολίου με ελάχιστο μεσοδιάστημα τις 4 βδομάδες. Συνήθως η δεύτερη δόση γίνεται 2 μήνες μετά την πρώτη δόση.

Μπορεί να χορηγηθεί το εμβόλιο MMR νωρίτερα από την ηλικία των 12 μηνών;
Ναι μπορεί να χορηγηθεί νωρίτερα σε ηλικία 6 έως 11 μηνών σε περίπτωση επιδημίας και σε ταξίδι που ενδημεί η νόσος. Εάν ένα παιδί εμβολιαστεί νωρίτερα από την ηλικία των 12 μηνών τότε πρέπει να χορηγηθούν 2 επιπλέον δόσεις στην ηλικία 12 με 14 μηνών και στην ηλικία των 4 με 6 ετών.

Οδός χορήγησης

Χορηγείται με υποδόρια ένεση στο δελτοειδή μυ (χέρι) ή την προσθιοπλάγια επιφάνεια του μηρού (πόδι).

Πιθανές επιπλοκές από εμβόλιο MMR
Το 5-15% των παιδιών που εμβολιάζονται με MMR εμφανίζουν πυρετό 6 με 12 ημέρες μετά τον εμβολιασμό που διαρκεί συνήθως 1 έως 2 ημέρες και σπανιότερα 5 ημέρες. Μπορεί επίσης να παρουσιάσουν εξάνθημα, πόνο στις αρθρώσεις και πολύ σπάνια μπορεί να προσβληθεί ο εγκέφαλος,
Το εμβόλιο της παρωτίτιδας μπορεί να προκαλέσει παροδική κώφωση, πτώση των αιμοπεταλίων του αίματος. ορχίτιδα και διόγκωση παρωτίδων. Μπορεί επίσης να παρουσιάσουν σπασμούς και η πιθανότητα είναι μεγαλύτερη στα παιδιά που έχουν ιστορικό πυρετικών σπασμών.

Λόγοι αναβολής ή αποφυγής του εμβολίου.
1. Πυρετός
2. Σε περιπτώσεις που το παιδί παίρνει συγκεκριμένα φάρμακα, όπως η κορτιζόνη
3. Εγκυμοσύνη
4. Άτομα που έχουν διαταραχές στο αμυντικό τους σύστημα
5. Σε περίπτωση προηγούμενης σοβαρής αλλεργικής αντίδρασης στον εμβολιασμό
6. Σοβαρή αλλεργική αντίδραση στο αντιβιοτικό νεομυκίνη ή ζελατίνη

Υπάρχει συσχέτιση του MMR με τη εμφάνιση αυτισμού ή σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1;
Μελέτες που έχουν γίνει δεν τεκμηριώνουν συσχέτιση της εμφάνισης αυτισμού και σακχαρώδη διαβήτη με το εμβόλιο.

ΜΜR και εγκυμοσύνη
Εάν χορηγηθεί κατά λάθος σε έγκυο δεν αποτελεί ένδειξη διακοπής της εγκυμοσύνης. Γυναίκες στις οποίες έγινε MMR πρέπει να περνούν τουλάχιστον 28 μέρες για να μείνουν έγκυες (θεωρητικό ρίσκο για λοίμωξη του εμβρύου).

MMR και εξέταση Mantoux
Μπορεί να γίνουν την ίδια μέρα. Εάν χορηγηθεί MMR τότε Mantoux γίνεται 4 έως 6 βδομάδες μετά.

MMR και λήψη κορτικοειδών
Παιδιά που λαμβάνουν κορτικοειδή σε δόση μεγαλύτερη από 20mg/Kg πρεδνιζόνης για πάνω από 14 ημέρες τότε θεωρούνται ανοσοκατασταλμένα και πρέπει να περάσει ένας μήνας μετά τη διακοπή τους για να γίνει το εμβόλιο. Εάν τα παιδιά λαμβάνουν εισπνεόμενα κορτικοειδή δεν υπάρχει πρόβλημα χορήγησης του εμβολίου.

Αλλεργία στο αυγό και MMR
Το εμβόλιο παρασκευάζεται σε καλλιέργεια εμβρυικών κυττάρων κοτόπουλου και δεν περιέχει σημαντικά ποσά διασταυρούμενης αντίδρασης πρωτεϊνών του αυγού. Επομένως το ιστορικό αλλεργίας στο αυγό δεν αποτελεί αντένδειξη χορήγησης του εμβολίου. Δεν χρειάζεται να γίνονται δερματικά τεστ για έλεγχο αλλεργίας στο αυγό.

Συγχορήγηση εμβολίου MMR με άλλα εμβόλια
Μπορεί να δοθεί ταυτόχρονα με άλλα εμβόλια. Εάν δε χορηγηθεί ταυτόχρονα με το εμβόλιο της ανεμοβλογιάς τότε πρέπει να δοθεί 28 ημέρες μετά. Η χορήγηση πρέπει να γίνονται σε ξεχωριστές σύριγγες και η ένεση να γίνεται σε ξεχωριστό σημείο.

Εμβολιασμός με MMR και μεταγγίσεις παραγώγων αίματος
Το εμβόλιο MMR όπως και τα άλλα εμβόλια από ζωντανούς μικροοργανισμούς πρέπει να χορηγούνται 14 ημέρες πριν τη χορήγηση των παραγώγων αίματος.

Εάν χορηγηθούν σε μικρότερο χρονικό διάστημα πρέπει να επαναληφθεί η δόση ή να γίνει έλεγχος εάν έχει επέλθει προστασία από τη νόσο.

Σε περίπτωση χορήγησης συμπυκνωμένων ερυθρών ο εμβολιασμός αναβάλλεται 3 μήνες μετά.

Εάν χορηγηθούν ανοσοσφαιρίνες το χρονικό διάστημα που απαιτείται να μεσολαβήσει εξαρτάται από τη δόση των ανοσοσφαιρινών. Σε νόσο Kawasaki που χορηγούνται ανοσοσφαιρίνες αναβάλλεται ο εμβολιασμός με MMR για 11 μήνες.

Αποτελεσματικότητα του εμβολίου MMR
Το εμβόλιο προστατεύει σε ένα ποσοστό 99% από την εμφάνιση ιλαράς και 95% από την εμφάνιση παρωτίτιδας και ερυθράς όταν δοθεί στον κατάλληλο χρόνο.