Γιατί τσακώνονται τα παιδιά μου;

Συχνά οι γονείς αναρωτιούνται τι φταίει και τα δικά τους τα παιδιά τσακώνονται ή τι δεν έχουν κάνει οι ίδιοι σωστά ώστε να μην έχουν εμπνεύσει την αγάπη των αδελφών. Βιώνοντας ενοχικά την όλη ιστορία επεμβαίνουν με μόνο και κύριο στόχο το σταμάτημα του τσακωμού.

Το θέμα δεν είναι να σταματήσουμε το τσακωμό. Αυτό μπορεί να γίνει εύκολα με αποπροσανατολιστικούς χειρισμούς ιδιαίτερα στα παιδιά μικρής ηλικίας. Το ζητούμενο είναι να ασχοληθούμε περισσότερο με το στόχο του καυγά και όχι με τον ίδιο τον καυγά.

Χρειάζεται κατ’ αρχήν να αναρωτηθούμε για το στόχο, χωρίς να σπεύσουμε να βγάλουμε συμπεράσματα επιφανειακά.

Τσακώνονται άραγε γιατί πιστεύουν πως μόνον όταν κερδίζεις είσαι σημαντικός ή μήπως γιατί νοιώθουν πόνο και απογοήτευση και θέλουν να κάνουν και τον άλλο να νοιώσει το ίδιο εκδικούμενα; Μήπως γιατί έτσι διασκεδάζουν, ή γιατί έτσι μαθαίνουν να διεκδικούν; Μήπως γιατί νοιώθουν αδικημένα και αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να κερδίσουν τη δικαίωση ή για κάτι άλλο;

Ότι κι αν είναι, χρειάζεται να κατανοήσουμε ότι η συμπεριφορά αυτή, όπως όλες άλλωστε, έχει φανερούς και κρυφούς στόχους. Καλό είναι να τους εντοπίσουμε και τους δύο. Δεν είναι πάντοτε εύκολο για κάποιον που δεν είναι εξοικειωμένος με τεχνικές και διαγνώσεις. Ούτε πολύ περισσότερο είναι βοηθητικό να ρωτήσουμε τα παιδιά να μας πουν το στόχο του καυγά τους. Ίσως είναι σε θέση να εντοπίσουν τον επιφανειακό στόχο, αδυνατούν όμως να γνωρίζουν συνειδητά τον εσωτερικό τους στόχο. Ένα είναι βέβαιο. Κρυφός ή φανερός ο στόχος είναι λανθασμένος.

Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι χρειάζεται να καταφέρουμε να τον αλλάξουμε ώστε να βοηθήσουμε τα παιδιά, να βρουν
λύσεις μέσα από άλλες επιλογές. Αυτό επιτυγχάνεται κατά ένα μεγάλο ποσοστό ακολουθώντας τις παρακάτω παραινέσεις.

  • Μην παίρνετε θέση. Αυτό δυναμώνει τον ανταγωνισμό.
  • Δώστε τους την επιλογή να χωριστούν για λίγο πηγαίνοντας σε διαφορετικά δωμάτια μέχρι να είναι πρόθυμα να προσπαθήσουν να συνεννοηθούν χωρίς να καυγαδίζουν. Η απομάκρυνση τους μπορεί να βοηθήσει να εξατμιστεί λίγος θυμός.
  • Δώστε τους την επιλογή να σταματήσουν τον καυγά ή να πάνε αλλού (σε άλλο δωμάτιο) να συνεχίσουν. Τονίστε ότι σε οποιαδήποτε περίπτωση εσείς δεν θέλετε να ακούτε.
  • Φύγετε από το δωμάτιο. Το πιστεύετε ή όχι ένας στόχος του καυγά τους είναι να σας κάνουν να εμπλακείτε.
  • Αν υπάρχει κίνδυνος τραυματισμού χρειάζεται να επέμβετε χωρίς πολλά λόγια.
  • Αν τσακώνονται για κάποιο παιχνίδι απομακρύνετε το παιχνίδι λέγοντας ότι θα τους το ξαναδώσετε αν είναι έτοιμα να συνεργαστούν.
  • Σε κάποια ήσυχη οικογενειακή στιγμή συζητήστε το θέμα και ζητήστε από τα παιδιά να μοιραστούν ιδέες πάνω στο γιατί τα παιδιά τσακώνονται και τι άλλες εναλλακτικές υπάρχουν.
  • Ποτέ μην τα συγκρίνετε. Βεβαιωθείτε ότι συμπεριφέρεστε το ίδιο στα παιδιά σας ανεξαρτήτως ηλικίας. Ας σταματήσει πια αυτό το «Εσύ είσαι μεγάλος ή εσύ είσαι μικρός, σταμάτα πρώτος !» αυτό ενισχύει την πιθανότητα να εκπαιδεύουμε «θύματα» και «θύτες».
  • Αναπτύξτε μια ατμόσφαιρα συνεργασίας, ενθαρρύνοντας τα παιδιά να συμμετέχουν σε λύσεις προβλημάτων που εμφανίζονται και αφορούν ολόκληρη την οικογένεια.
  • Να θυμάστε ότι κάποιες φορές οι τσακωμοί λειτουργούν και σαν παιχνίδι.

Σε οποιαδήποτε περίπτωση μη μεγαλοποιείτε τις καταστάσεις που βιώνετε. Τα αδέλφια που τσακώνονται στην παιδική τους ηλικία δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα τσακώνονται και όταν θα μεγαλώσουν. Δεν τσακώνονται γιατί δεν αγαπιούνται. Οι τσακωμοί μεταξύ των αδελφών ιδιαίτερα στη μικρή ηλικία είναι μέρος της φυσιολογικής διαδικασίας διερεύνησης και κατανόησης των ορίων, πράγμα απαραίτητο για την ορθή τοποθέτηση επί του θέματος αυτού. Τα όρια χρειάζονται προκλήσεις για να εντοπισθούν και είναι έως και εκπαιδευτικό τούτο να συμβαίνει μέσα στο ασφαλές περιβάλλον της οικογένειας.

Ερατώ Χατζημιχαλάκη, Οικογενιακή Σύμβουλος