Κατανομή βάρους κατά την κύηση

Έλεγχος βάρους κατά την κύηση

Κατά τη διάρκεια των 40 εβδομάδων που διαρκεί η κύηση το βάρους της εγκύου αυξάνει φυσιολογικά.

γραφει η Εμμανουέλα Ποταμιανάκη, Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, Τσιμισκή 84 ,Τ.Κ 54622 Θεσσαλονίκη, Τηλ:2310 250.535, fax:2310 250.535, email: potamianaki@the.forthnet.gr

Όταν μια εγκυμοσύνη αρχίζει με φυσιολογικό βάρος το έμβρυο ωφελείται κατά το μέγιστο και ελαττώνονται κατά το ελάχιστο οι κίνδυνοι που προέρχονται από το αυξημένο ή το μειωμένο βάρος της εγκύου.

Αν μία γυναίκα είναι παχύσαρκη πριν από την εγκυμοσύνη η υγεία της κινδυνεύει από διάφορους παράγοντες που αναπτύσσονται παρακάτω. Απεναντίας μία γυναίκα με βάρος μικρότερο του φυσιολογικού της θα γεννήσει πιθανότατα βρέφος πολύ μικρού βάρους πράγμα το οποίο θα επιφέρει σοβαρές συνέπειες για την υγεία του.

Εάν η γυναίκα βρίσκεται σε μία από τις δύο ακραίες αυτές καταστάσεις χρειάζεται σοβαρή ιατρική παρακολούθηση, η οποία πρέπει να αρχίσει πριν η υποψήφια μητέρα μείνει έγκυος. Γι' αυτό καλό είναι να συμβουλεύεται τον θεράποντα ιατρό της νωρίς, ο οποίος ανάλογα με την περίπτωση θα συστήσει την λήψη ή την μείωση βάρους ακολουθώντας ανάλογη δίαιτα.

Η παχύσαρκη έγκυος της οποίας το βάρος πρέπει να μειωθεί είναι απαραίτητο να βρίσκεται συνεχώς κάτω από αυστηρή ιατρική παρακολούθηση.

Η αύξηση βάρους κατά την διάρκεια της κύησης πρέπει να γίνεται σταδιακά και κατά μέσο όρο 1 kg / μήνα. Ωστόσο πολλές γυναίκες παίρνουν το περισσότερο βάρος προς το τέλος της εγκυμοσύνης ενώ άλλες στην αρχή. Δεν υπάρχει ένα ακριβές στερεότυπο μοντέλο γιατί κάθε άτομο έχει τον δικό του τρόπο ζωής που επηρεάζει τελικά την κατανομή του βάρους κατά τη διάρκεια των σαράντα εβδομάδων.

Για να παραμείνει σε λογικά πλαίσια η αύξηση του βάρους δεν πρέπει να ξεπερνά τα 9 - 12 kg. Κάθε υπερβολή πρέπει να αντιμετωπίζεται δυναμικά από την ίδια την γυναίκα και τον γιατρό προπάντων στο δεύτερο μισό της κύησης. Αν η υπερβολική αύξηση του βάρους δεν έχει τίποτα το ανώμαλο θα αντιμετωπιστεί με δίαιτα. Κατά το τελευταίο τρίμηνο το ζύγισμα πρέπει να γίνεται κάθε 15 ημέρες, όπως και οι αναλύσεις για την ανίχνευση λευκώματος.

Αν το βάρος της εγκύου αυξάνει πάνω από μισό κιλό την εβδομάδα, αν πρήζονται τα πόδια, αν έχει λεύκωμα στα ούρα ή συχνούς πονοκεφάλους πρέπει να καταφεύγει αμέσως σε γιατρό.

ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΥΗΣΗ

Αν πριν την εγκυμοσύνη η γυναίκα ήταν παχύσαρκη θα ξαναβρεί μετά τον τοκετό το πλεόνασμα βάρους της και ακόμα κάτι περισσότερο. Διατρέχει λοιπόν ορισμένους κινδύνους που σχετίζονται με το επιπλέον βάρος. Πολλές φορές παχύσαρκες γυναίκες έχουν διαβητικούς στην οικογένεια. Τα άτομα αυτά πρέπει να βρίσκονται υπό ιατρική παρακολούθηση, γιατί η παχυσαρκία είναι βασικό σύμπτωμα της προδιαβητικής κατάστασης.

Γεγονός είναι ότι η παχύσαρκη γυναίκα ακόμα και όταν δεν είναι έγκυος βρίσκεται σε κακή κατάσταση υγείας. Κατά την εγκυμοσύνη ο οργανισμός βρίσκεται κάτω από διπλό στρες:

1) εκείνο του όγκου του σώματος του οποίου τις ανάγκες πρέπει να εκπληρώσει και 2) τις αυξημένες ανάγκες του εμβρύου που βρίσκεται σε διαρκεί ανάπτυξη.

Συχνά παρατηρείται ότι η διάρκεια τοκετού στις παχύσαρκες γυναίκες είναι κατά πολύ μεγαλύτερη και ότι οι γυναίκες αυτές παρουσιάζουν μεγάλες διαταραχές κατά τον θηλασμό.

Μερικές παθήσεις που προϋπάρχουν στις παχύσαρκες γυναίκες μπορούν να επιδεινωθούν κατά την κύηση όταν το βάρος του σώματος αυξηθεί υπερβολικά, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, οιδήματα των άκρων, κιρσοί και

τοξαιμία.

Η τοξαιμία είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη κατάσταση που χαρακτηρίζεται από υψηλή αρτηριακή πίεση, καθολικό πρήξιμο στο σώμα, εμφάνιση πρωτεϊνών στα ούρα συχνά συνοδευόμενη από σπασμούς στην μητέρα, μπορεί δε να οδηγήσει στον θάνατο του εμβρύου.

ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟΥ ΒΑΡΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΥΗΣΗ

Το έμβρυο κατά τη γέννηση ζυγίζει 3 - 3,5 kg μόνο, ενώ η μητέρα παίρνει συνολικό βάρος τέσσερις φορές περίπου περισσότερο.

Πού βρίσκονται τα υπόλοιπα κιλά του βάρους που παίρνει η μητέρα;

Η απάντηση βρίσκεται στα φυσιολογικά φαινόμενα της εγκυμοσύνης τα οποία είναι αναπόφευκτα.

Παράδειγμα: Εάν η γυναίκα πάρει 11 κιλά κατά την εγκυμοσύνη με τον τοκετό θα χάσει περίπου 6 kg. τα οποία είναι:

ένα έμβρυο φυσιολογικού βάρους: 3300 gr.

πλακούντας: 600 gr.

αμνιακό υγρό: 600 gr.

αίμα: 400 gr.

σμίκρυνση μήτρας από 1200 gr. σε 50 gr.

Σύνολο: 6100 gr.

Της μένουν ακόμα 5 κιλά να χάσει με την προϋπόθεση ότι δεν θα αρχίσει να παχαίνει την εποχή του θηλασμού ή και αργότερα.

Τα 5 αυτά κιλά βρίσκονται στα φυσιολογικά φαινόμενα της εγκυμοσύνης, όπως:

1) Αύξηση της ολικής μάζας του αίματος κατά 35% περίπου.

2) Αύξηση του εξωκυτταρικού υγρού κατά 3-6 λίτρα.

3) Αύξηση του Να και κατακράτηση ύδατος.

4) Διπλασιασμός των διαλελυμένων λιπών στο αίμα

Όλα αυτά τα φαινόμενα συγκλίνουν στο ίδιο αποτέλεσμα. Κατακράτηση νερού στο λιπώδη ιστό και επομένως αύξηση βάρους.

Ας δούμε αναλυτικά τις μεταβολές που επέρχονται στους διάφορους ιστούς με την έναρξη της κύησης.

1) Τα τοιχώματα της μήτρας ενισχύονται.

...προκειμένου να γίνουν ικανά να προστατεύουν το επιπλέον βάρους του εμβρύου και γίνονται παχύτερα και πιο ανθεκτικά προκειμένου να εξασφαλιστεί περιβάλλον κατάλληλο για την ανάπτυξη του εμβρύου. Πριν από την κύηση η μήτρα έχει μήκος 7 - 8 cm αλλά μετά από σαράντα εβδομάδες στο τέλος της εγκυμοσύνης μπορεί να φτάσει τα 30 cm.

2) Δημιουργείται ένας νέος ιστός, ο πλακούντας.

3) Παράγεται αμνιακό υγρό.

4) Οι μαστοί διογκώνονται και αρχίζουν να προετοιμάζονται για την παραγωγή γάλακτος.

Μια φυσιολογική περιφέρεια στήθους 80 cm μπορεί να φτάσει κατά την κύηση σε 90 cm. Αυτό το επιπλέον βάρος σε συνδυασμό με την αύξηση της μήτρας ανέρχεται σε 1000 - 1300 gr.

5) Αποθηκεύεται λίπους.

Ένας σημαντικός παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι η ευκολία με την οποία αποθηκεύεται το λίπος. Σε φυσιολογικές καταστάσεις το πλεόνασμα των υδατανθράκων μετατρέπεται σε λίπος το οποίο αποθηκεύεται. Κατά την εγκυμοσύνη όμως παράγονται ορισμένες ορμόνες με αποτέλεσμα να έχουμε μεγάλη ενεργοποίηση του μηχανισμού εναπόθεσης λιπών στους ιστούς. Εξασφαλίζεται κατ' αυτό τον τρόπο ικανό απόθεμα λίπους στον μητρικό οργανισμό το οποίο θα διοχετευτεί στο βρέφος κατά τους πρώτους μήνες της ζωής του.

Κατά τους προϊστορικούς χρόνους ο μηχανισμός αυτός επέτρεπε στην μητέρα να επιβιώσει κατά τις πρώτες μέρες μετά τον τοκετό πριν αναλάβει δυνάμεις για την αναζήτηση τροφής. Πρόκειται λοιπόν για ένα μηχανισμό ο οποίος συνεισέφερε κατά πολύ στην διατήρηση του ανθρώπινου είδους. Η μητέρα που θηλάζει πρέπει να τρώει μεγαλύτερες ποσότητες τροφής, ενώ το πλεονάζον αποθηκευμένο λίπος μετά τον τοκετό αρχίζει να ελαττώνεται διότι διοχετεύεται στο βρέφος. Οι μητέρες που προτιμούν να μην θηλάσουν τα βρέφη τους αλλά τρέφουν αυτά με γάλα του εμπορίου διαπιστώνουν ότι το αποθηκευμένο λίπος δεν ελαττώνεται εφόσον δεν διοχετεύεται πουθενά και παραμένει στον οργανισμό αχρησιμοποίητο. Η αύξηση του εναποθηκευμένου λίπους και της κατακράτησης ύδατος ανέρχεται σε 3,5 - 4,5 kg.

6) Το κυκλοφοριακό σύστημα υφίσταται μεταβολές κατά την εγκυμοσύνη προκειμένου να εξασφαλίσει την μεταφορά ικανής ποσότητας οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών από την μητέρα στο έμβρυο για την ανάπτυξή του.

Για να επιτευχθεί αυτό ο όγκος του αίματος στην μητέρα αυξάνει κατά 1 - 1,5 kg.

Ο συνδυασμός όλων αυτών των παραγόντων έχει σαν αποτέλεσμα να αυξηθεί το βάρος της μητέρας κατά 10 - 15 kg. Κάθε επιπλέον αύξηση του βάρους οφείλεται σε υπερβολική απόθεση λίπους εξαιτίας μεγάλης κατανάλωσης τροφής και πρέπει να αποφεύγεται. Η έγκυος πρέπει να ακολουθεί μια ισορροπημένη διατροφή που να τις παρέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά για την υγιή ανάπτυξη του εμβρύου και να αποφεύγει τις υπερβολές.

 

πηγή:  gyn.gr