Μοναχοπαίδι! Είναι αλήθεια μειονέκτημα;

Μοναχοπαίδι! Είναι αλήθεια μειονέκτημα;

«Όταν ήμουν στο γυμνάσιο» διηγείται μία φίλη, «διάβασα ένα άρθρο για τη σημασία της σειράς γέννησης των παιδιών στην οικογένεια. Μου έκανε τόσο μεγάλη εντύπωση που κατέληξα να γράψω στην έκθεση μου στις εξετάσεις, για το πώς η σειρά γέννησης στην οικογένεια μου, επηρέασε την προσωπικότητα και τις σχέσεις μου σε όλη την υπόλοιπη ζωή μου. Είναι άραγε οι καλές επιδόσεις μου στη λογοτεχνία αποτέλεσμα της δικής μου προσωπικότητας ή οφείλεται στο ότι είμαι το μεγαλύτερο παιδί της οικογένειας»;

Και συνεχίζει: «Αλλά τι γίνεται με τους ανθρώπους που μεγαλώνουν χωρίς αδέλφια; Ποιες είναι οι συνέπειες, τόσο θετικές όσο και αρνητικές στη διαμόρφωση του χαρακτήρα και της προσωπικότητας του παιδιού αυτού; Ελάτε να δούμε, αν αυτό είναι ή δεν είναι σημαντικό στην ενήλικη ζωή μας»!

Αγόρι ή κορίτσι. Γιατί είναι σημαντικό.

Σκεφτείτε ένα μοναχοπαίδι για μια στιγμή. Τι σας έρχεται στο μυαλό; Ο γενικός κανόνας είναι ότι τα παιδιά αυτά είναι μοναχικά, κακομαθημένα, πεισματάρικα, εγωιστές και κάνουν δύσκολα φιλίες.

Στην Αμερική, εδώ και δεκαετίες γίνονται έρευνες. Ο Granville Stanley Hall, Αμερικανός ψυχολόγος και ερευνητής, πρώτος διευκρίνισε ότι τα μοναχοπαίδια ήταν «διαφορετικά» πίσω στο 1895. Αργότερα το 1896 η βοηθός του Ε.W.Bohannon, δημοσίευσε τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής, σύμφωνα με την οποία μόνο 46 από τα 1.045 μοναχοπαίδια που έλαβαν μέρος στη μελέτη αυτή, ήταν περίεργα, με κακή συμπεριφορά και όχι έξυπνα. Είναι σημαντικό να θυμηθούμε ότι κατά το 19 αιώνα, οι οικογένειες είχαν πολλά παιδιά, αυτός ήταν ο κανόνας. Αυτές που είχαν ένα μόνο παιδί αντιμετώπιζαν προβλήματα υγείας, τόσο σωματικής όσο και ψυχικής. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα, αρνητική επίδραση στην ανατροφή των παιδιών.

Η μελέτη των Hallκαι Bohannon δημιούργησε τον μύθο του κακομαθημένου και απρεπή παιδιού, που μεγαλώνει μόνο του στην οικογένεια.
Όμως, μελέτες κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών έχουν αρχίσει να μετατρέπουν αυτόν τον παλιό μύθο. Οι έρευνες των τελευταίων είκοσι χρόνων έδειξαν ότι το παιδί που μεγαλώνει χωρίς αδέλφια δεν είναι απαραίτητα χειρότερο από τα άλλα. Στην πραγματικότητα μπορεί να επωφεληθεί από την αμέριστη προσοχή των γονέων, ακόμη και όσον αφορά στα οικονομικά.

Όλοι για έναν – ένας για όλους!

Το 1988, ο καθηγητής Toni Falbo, στο Πανεπιστήμιο του Τέξας και η ομάδα του ολοκλήρωσαν ένα τεράστιο έργο. Ανέλυσαν 115 μελέτες που αφορούν σε παιδιά και οικογένειες από το 1925 – 1988 από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά. Συμπεριέλαβαν παιδιά από όλες τις φυλετικές, κοινωνικές, οικονομικές και πολιτιστικές τάξεις. Και το αποτέλεσμα ήταν, ότι τα παιδιά χωρίς αδέλφια δεν ήταν εγωιστές, κακομαθημένα και μοναχικά. Αντίθετα, είχαν πολύ καλές επιδόσεις στην ακαδημαϊκή επίδοσή τους και μεγάλη αυτοεκτίμηση.

Έτσι, άνοιξε η πόρτα για τους επιστήμονες και τους ερευνητές να αμφισβητήσουν το μύθο του παιδιού χωρίς αδέλφια.

Όμως και πριν από την έρευνα του Falbo, κάποια άλλη μελέτη έδειξε ότι τα παιδιά που ζουν με ένα μικρότερο αριθμό άλλων παιδιών και μεγαλύτερο αριθμό ενηλίκων έχουν την τάση να βιώνουν καλύτερη πνευματική ανάπτυξη και αυτοπεποίθηση. Εντωμεταξύ, νέες έρευνες υποστηρίζουν, ότι σημασία έχει η καλή και σωστή ανατροφή από τους γονείς και όχι ο αριθμός των παιδιών στην οικογένεια.

Παρόλα αυτά, οι επιστήμονες δεν είναι διατεθειμένοι να εγκαταλείψουν εντελώς την ιδέα ότι το μοναχοπαίδι δεν γίνεται εύκολα κοινωνικό. Αντ’ αυτού, η νέα έρευνα έρχεται να συμφιλιώσει τις παλιές με τις νέες ιδέες.

Το χάσμα στις κοινωνικές δεξιότητες, μεταξύ των παιδιών χωρίς αδέλφια και αυτών που προέρχονται από μεγάλες οικογένειες, είναι πολύ μικρότερο από ότι εθεωρείτο μέχρι σήμερα, και συρρικνώνεται γρήγορα με την ηλικία. Αυτό δεν πρέπει να μας εκπλήξει, διότι το να μην έχεις αδέλφια, δεν είναι καθόλου ίδιο με το να μην έχεις συντρόφους. Και όπως ήδη είπαμε η οικογένεια που έχει ένα μόνο παιδί, μπορεί να του αφιερώνει περισσότερο χρόνο και χρήμα για εξωσχολικές δραστηριότητες με άλλα παιδιά.

Επίσης μην ξεχνάμε ότι τα πολλά παιδιά στην οικογένεια δεν είναι μόνο χαρά και ευτυχία! Υπάρχουν και προβλήματα. Οι γονείς πρέπει να μοιράζουν με προσοχή, το χρόνο, την προσοχή τους και τα χρήματα στα παιδιά, ώστε να μην αισθάνεται κανένα παραμελημένο ή λιγότερο ευνοημένο από τα άλλα.

Σημαντικό είναι επίσης το γεγονός, ότι ο εκφοβισμός από αδέλφια, στην παιδική ηλικία, έχει μεγαλύτερη επίδραση στην ψυχική υγεία των ενηλίκων, από το να μεγαλώσουν χωρίς αδέλφια. Με άλλα λόγια το γεγονός και μόνο της ύπαρξης αδελφών δεν αποτελεί εγγύηση για την κοινωνική ένταξη του παιδιού.

Οι οικογένειες του μέλλοντος.

Πριν διακηρύξουμε ότι το κάθε παιδί θα πρέπει να είναι το μοναδικό στην οικογένεια, ας ρίξουμε μια ματιά στα στατιστικά στοιχεία. Οι αντιλήψεις αλλάζουν. Όμως, κατά τις τελευταίες δεκαετίες έχει υπάρξει μία δραματική κοινωνική στροφή των νέων στην ανάπτυξη και καλλιέργεια του εαυτού τους, σε βάρος του γάμου και της οικογένειας. Έτσι, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι νέοι είναι περισσότερο επικεντρωμένοι στο εγώ τους, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ο αριθμός των οικογενειών με ένα παιδί έχει εκτοξευτεί στα ύψη.

Το 2010 περίπου το 19% των οικογενειών στις Ηνωμένες Πολιτείες είχαν ένα μόνο παιδί. Και αυτός ο αριθμός αυξάνει συνέχεια, γιατί οι νέοι παντρεύονται σε πιο μεγάλη ηλικία, διότι επικεντρώνονται κυρίως στην καριέρα τους και αργούν να αποκτήσουν παιδιά για οικονομικούς λόγους. Η οικονομική κρίση και στη χώρα μας, συνετέλεσε στην αρκετά μεγάλη πτώση των γεννήσεων.

Τώρα πλέον, η οικογένεια με ένα παιδάκι είναι κάτι το πολύ συνηθισμένο. Ίσως, οι μελέτες που αξιολογούν τα παιδιά που μεγαλώνουν χωρίς αδέλφια να εστιάζουν λιγότερο στην επιστήμη και περισσότερο στην άνεση.

Στη δεκαετία του 1890, ο Hall και η Bohannon, αξιολογούσαν το παιδί με τον ισχυρισμό ότι η συμπεριφορά του ήταν απαράδεκτη. Τώρα στον 21 αιώνα επικεντρώνουμε την προσοχή μας στο μοναχοπαίδι γιατί πλέον είναι τόσο συνηθισμένο.

Ίσως, πρέπει να δούμε την μελλοντική γενιά σαν μία γενιά έξυπνων, με κατανόηση και κοινωνικά ανεπτυγμένων ατόμων και όχι σαν μία γενιά άσχημων, με κακή συμπεριφορά και όχι έξυπνων ατόμων. Και ας αποτελείται αυτή η γενιά από «μοναχοπαίδια»!