Ένα κορίτσι "ταξιδεύει προς την αυτοπεποίθηση"

Πριν από ένα διάστημα μία γυναίκα, πηγαίνοντας να πάρει τους βαθμούς της κόρης της από το σχολείο, άκουσε από τη δασκάλα της μικρής: «Έχετε ένα εκπληκτικό παιδί. Χαρισματική σε όλα. 

Γράφει η ψυχολόγος Κλαίρη Σειραδάκη

Αν θέλετε να τη βοηθήσετε, κοιτάξτε μόνο το θέμα της αυτοπεποίθησής της». Έτσι, ο δρόμος της την οδήγησε στο γραφείο μου…

Αφού η μητέρα, μου εξέθεσε τους προβληματισμούς της, είχε έρθει η ώρα να γνωρίσω τη 10χρονη Άντζυ. Μητέρα και κόρη κάθονταν στον καναπέ και με περίμεναν.
Το βλέμμα μου τράβηξε η ιδιαίτερη ομορφιά της μικρής. Ένα κορίτσι με σκούρο δέρμα, ανοιχτόχρωμα μακριά μαλλιά, αλλά κυρίως με ένα πολύ έντονο βλέμμα. Αυτό το βλέμμα, έκανα αρκετό καιρό να το ξαναδώ…Αφήσαμε τη μητέρα και συνόδευσα την Άντζυ σ’ ένα δύσκολο μονοπάτι.
Στο δύσκολο δρόμο της αυτογνωσίας…τουλάχιστον τα πρώτα βήματα για εκεί…

Αυτό που μου έκανε εντύπωση στις πρώτες συνεδρίες, ήταν το ότι η Άντζυ απέφευγε να με κοιτάξει στα μάτια. Το βλέμμα της ήταν καρφωμένο διαρκώς στο πάτωμα.
Οι απαντήσεις της ήταν μονολεκτικές, τόσο, που μου πέρασε απ’ το μυαλό μήπως και η νοημοσύνη της ήταν οριακή. Δυσκολευόταν πολύ να επικοινωνήσει…
Προσπαθούσα να της δώσω να καταλάβει, ότι δεν έχει τόσο σημασία τι είναι αυτό που θα πει, όσο το να νιώσει άνετα να μιλήσει για πράγματα της καθημερινότητας, για πράγματα που απολαμβάνει, για καταστάσεις που τη στεναχωρούν, ακόμα και για «ασήμαντα» πράγματα.
Δυσκολευόταν όμως να συνεργαστεί ακόμα και στα πιο εύκολα ζητήματα. Ό,τι συζήτηση, όποια δραστηριότητα, όποιο παιχνίδι κι αν είχα σχεδιάσει γι’ αυτήν, έπρεπε να ακυρωθεί.

Ο Καθρέφτης
Κάποια στιγμή, της ζήτησα να πάει μπροστά στον καθρέφτη, προκειμένου να παίξουμε ένα παιχνίδι. Αρνήθηκε κατηγορηματικά. Ήταν ξεκάθαρο ότι έπρεπε να ακολουθήσω το ρυθμό της.

Ο τομέας «φίλες»
Μετά από κάποιες συνεδρίες, περάσαμε στο κομμάτι «φίλες». Δε χρειάστηκε να πω τίποτε άλλο και η Άντζυ επιτέλους αντέδρασε! Έσκυψε ακόμα περισσότερο το κεφάλι, έσφιξε τα δόντια και ξέσπασε σε ένα γοερό κλάμα, χωρίς σταματημό. Το παιδί είχε πλαντάξει, αλλά εγώ έπιασα τον εαυτό μου να την κοιτάζει με ένα μικρό χαμόγελο. Επιτέλους, κάτι είχαμε καταφέρει! Τώρα, είχαμε από κάπου να ξεκινήσουμε…και είχαμε πολύ δουλειά μπροστά μας!

Εκείνη η συνεδρία πέρασε με την Άντζυ να κλαίει κι εγώ, να της σκουπίζω τα μάτια. Μετά, για ένα διάστημα πάλι κλείστηκε στον εαυτό της…Όμως πια, ήξερα που να κινηθώ. Και ήταν θέμα χρόνου να την ξεκλειδώσω.
Όπως και έγινε. Ξεκίνησε με δυσκολία να μιλάει για δυο συγκεκριμένες φίλες της, με τις οποίες είχε μεγαλώσει και οι οποίες είχαν επιλέξει τη χρονιά που πέρασε, να τη βγάλουν έξω απ’ την παρέα με το χειρότερο τρόπο.

Την έκαναν να ζηλεύει λέγοντας μυστικά μπροστά της, την χλεύαζαν, την προκαλούσαν, την έσπρωχναν στη σκάλα, ενώ κάποια στιγμή δε δίστασαν να προσεγγίσουν κι άλλα παιδιά, δημιουργώντας μια ομάδα εναντίον της.
Η ίδια, πάλευε να κρατήσει τη φιλία τους, τις παρακαλούσε με τον τρόπο της και γρήγορα εγκλωβίστηκε σε έναν ακατάλληλο ρόλο, του «Είμαι πολύ αστεία».
Προκειμένου να γίνει αποδεκτή και δημοφιλής στα παιδιά, άρχισε να κάνει αστεία, πολλές φορές κακόγουστα, τα οποία την ωθούσαν όλο και περισσότερο στο περιθώριο.
Το αποτέλεσμα ήταν να κάθεται ατέλειωτες στιγμές μόνη της στο παγκάκι, χωρίς κανέναν φίλο, χωρίς κάποιον να ενδιαφέρεται γι’ αυτήν. Όλο αυτό είχε ως αποτέλεσμα να έχει σχηματίσει μια πολύ κακή εικόνα για τον εαυτό της.

Τα «καλά» και τα «κακά»
Αφού ζωγραφίσαμε τον εαυτό της, της ζήτησα να μου περιγράψει ορισμένα θετικά και ορισμένα αρνητικά χαρακτηριστικά της (τόσο σωματικά, αφού χωρίσαμε το σώμα σε τρία μέρη, όσο και της προσωπικότητάς της).
Η μόνη λίστα που γέμισε, ήταν αυτή των αρνητικών.
Για μεγάλο διάστημα, είχα να παλέψω με φράσεις της όπως «Είμαι άσχημη», «Δεν αξίζω», «Ό,τι κι αν κάνω ενοχλεί τους άλλους», «Μιλάω άσχημα», «Τους πιέζω». Στην ερώτησή μου «Για ποιο πράγμα είσαι περήφανη για τον εαυτό σου;» η απάντηση ήταν αφοπλιστική: «Για τίποτα».
Προσπαθήσαμε να αντιστοιχήσουμε, σε κάθε αρνητικό χαρακτηριστικό κι από ένα θετικό σχόλιο που έχει δεχθεί ανά διαστήματα από τους άλλους και το οποίο θα μπορούσε να ακυρώνει το αρνητικό. Δυστυχώς, δε θυμόταν πολλά…

Οι τρεις ευχές
Όταν της δόθηκε η ευκαιρία να κάνει τρεις ευχές, οι δύο απ’ αυτές ήταν «Να με κάνουν παρέα οι φίλες μου ξανά» και «Να μη με κάνουν να ζηλεύω».
Δε δίστασε να μου παραδεχτεί άσχημες σκέψεις που έκανε για τη μία απ’ αυτές τις δυο φίλες της, όπως «Εύχομαι να πέσει από τις σκάλες!».

Προσπάθησα να τη δελεάσω με ένα ροζ, κοριτσίστικο ημερολόγιο, στο οποίο θα κρατούσε σημειώσεις. Έπιασε! Σιγά σιγά, άρχισε εκεί, μέσα από την ασφάλεια που προσφέρει ο γραπτός λόγος, να ανακαλύπτει και να ξεδιπλώνει τα «καλά» του εαυτού της.
Η λίστα με τα αρνητικά χαρακτηριστικά, άρχισε να αντικαθίσταται με λέξεις όπως «καλή», «κοινωνική», «όμορφη», «ευγενική». Άρχισε δειλά-δειλά να μιλάει για τον εαυτό της, για την αγάπη που έτρεφε για τα ζώα, αλλά και το όνειρό της να γίνει κτηνίατρος.

Άρχισε ακόμα να σηκώνεται από τη θέση της και με άνεση να συμμετέχει σε όλα όσα αρνιόταν στην αρχή.
Αυτό που δεν είχε καταλάβει η Άντζυ, ήταν το γεγονός ότι είχε πολλές ικανότητες, τις οποίες όμως παραμέριζε, παλεύοντας να γίνει αποδεκτή με άλλους, μη αποτελεσματικούς τρόπους.

Στην πραγματικότητα, η Άντζυ, δεν είχε μάθει καν να μιλάει. Μαζί μάθαμε:
• Ότι είναι σημαντικό να ξέρω ποιος είμαι, τι μπορώ να κάνω, πόσο αξίζω και γιατί αξίζει να με θαυμάσει κάποιος.
• Ότι αν πιστεύω πως δε θα τα καταφέρω, σύντομα θα το πιστέψουν όχι μόνο οι άλλοι, αλλά κι εγώ ο ίδιος!
• Το ότι είμαι «δημοφιλής», δε σημαίνει ότι οι άλλοι με συμπαθούν πραγματικά.
• Ότι κάθε άνθρωπος κάνει λάθη και το καλύτερο που έχω να κάνω, είναι να αγαπήσω τα λάθη μου!
• Ότι αν κάποιος θυμώνει μαζί μου ή με κοροϊδεύει, δε σημαίνει ότι φταίω εγώ, ή ότι είμαι κακό παιδί.
• Ότι δεν περνάνε όλα από το χέρι μας. Υπάρχει το ενδεχόμενο να μη μπορούμε να αλλάξουμε μία κατάσταση όσο κι αν το θέλουμε. Ίσως τότε, θα ήταν καλύτερο να φύγουμε απ’ αυτή την κατάσταση.
• Ότι οι στιγμές απελπισίας δεν είναι μια μόνιμη κατάσταση, αλλά εναλλάσσονται με στιγμές χαράς (για όλους τους ανθρώπους).
• Ότι σε ένα-δυο χρόνια, το μόνο που θα έχει απομείνει από αυτή τη στεναχώρια, θα είναι μόνο μια πικρή γεύση.
• Τέλος, ότι αν δεν αγαπήσω εγώ πρώτα απ’ όλα τον εαυτό μου, δε θα βρεθεί να το κάνει κανένας για μένα…

Το πιο σπουδαίο για μένα, είναι ότι η μικρή Άντζυ φαίνεται να κατάλαβε πολλά απ’ αυτά. Έμαθε να εκφράζεται ειλικρινά, να εξωτερικεύει τα συναισθήματά της και να διεκδικεί.
Την ημέρα που έφυγε από μένα, βρήκα στο γραφείο μου ένα σημείωμα που έγραφε:
«Ξέρω πως είναι να έχεις φίλες που δε σε σέβονται και κάνουν ό,τι θέλουν. Πιστεύω ότι δεν τους αξίζω για φίλη και πρέπει από δω και πέρα, να βρω πολύ καλύτερες φίλες που να σέβονται εμένα και τη γνώμη μου…»

Θα ήθελα πολύ να της δείξω τη χαρά μου, αλλά η Άντζυ είχε ήδη μπει στο αεροπλάνο για τις διακοπές της…

Για οποιαδήποτε απορία έχετε ή αν θέλετε την συμβουλή μου για κάποιο θέμα που σας απασχολεί, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μου χρησιμοποιώντας τη φόρμα σχολίων ακριβώς κάτω από τα άρθρα μου. Θα ήταν χαρά μου να σας βοηθήσω να λύσετε προβλήματα που αντιμετωπίζετε μέσα στην οικογένειά σας. Σε περίπτωση που θέλετε να έχετε μια προσωπική επικοινωνία μαζί μου, περιμένω τα e-mails σας στη διεύθυνση: klairhseiradaki@gmail.com