Η επικίνδυνη μητέρα
Γράφει η ψυχολόγος Κλαίρη Σειραδάκη
Είναι από αυτές τις στιγμές, που μέσα στα προβλήματα που σου περιγράφουν καθημερινά, ακούς κάτι και σε συγκλονίζει. Κάτι που σε αγγίζει βαθιά και νιώθεις ευγνώμων που ασκείς το συγκεκριμένο επάγγελμα.
Όλα ξεκίνησαν όταν ήρθε να με συναντήσει η μητέρα της τετράχρονης Β. Η όψη της ήταν πραγματικά ανησυχητική. Σα να είχαν αλλοιωθεί τα χαρακτηριστικά της… Δεν είπε πολλά. Με κοίταξε στα μάτια και μου ζήτησε βοήθεια. «Σας παρακαλώ, χρειάζομαι βοήθεια», ήταν τα λόγια της. Αμέσως αντιλήφθηκα… Βαριάς μορφής κατάθλιψη…
Από κείνο το σημείο κι έπειτα, η κατάσταση γινόταν μέρα με τη μέρα και χειρότερη. Η κυρία Π. είχε δυστυχώς αφήσει μεγάλο διάστημα χωρίς να ζητήσει βοήθεια κι αυτό είχε αφήσει πάνω της τα άγρια σημάδια του, τόσο σε ψυχολογικό όσο και σε σωματικό επίπεδο. Είχε πάρει αρκετά κιλά, είχε αμελήσει την εμφάνισή της, η θλίψη είχε χαραχτεί στο πρόσωπό της και τα μάτια της ήταν διαρκώς βουρκωμένα. Συχνά τα άφηνε να τρέχουν ανεξέλεγκτα στα μάγουλά της. Η κόπωση, η απελπισία και η ματαιότητα ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά τα οποία έσερνε μαζί της, σε κάθε συνεδρία. Όπως ήταν φυσικό, η συνεργασία με τον ψυχίατρο και κατ’ επέκταση η χορήγηση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων ήταν απαραίτητη.
Παρόλη όμως την προσπάθεια, η επιθυμία της κυρίας Π. ήταν να αφήσει τη δουλειά της, στην οποία πήγαινε καθημερινά με απεριόριστο βάρος. Με τεράστια προσπάθεια σηκωνόταν κάθε πρωί, με τεράστιο κόπο πήγαινε, με πολύ αγώνα τα έβγαζε πέρα και με ιδιαίτερα άσχημη διάθεση επέστρεφε στο σπίτι της. Ο αγώνας βέβαια δεν τέλειωνε εκεί, καθώς στο σπίτι την περίμενε η κορούλα της, στην οποία ήταν πολύ αφοσιωμένη και με την οποία δεν είχε πια τη διάθεση να ασχοληθεί. Τη βάραινε ακόμα περισσότερο το γεγονός ότι το παιδί την έβλεπε σ’ αυτή την κατάσταση, με αποτέλεσμα να αισθάνεται πλήρως ανεπαρκής σα μάνα.
Κάποια στιγμή θέλησα να συναντήσω τον άντρα της, να του μιλήσω για τη σοβαρότητα της κατάστασης και να τον προετοιμάσω για το ότι σε περίπτωση που δεν τα καταφέρναμε, η γυναίκα του θα έπρεπε να νοσηλευτεί. Φεύγοντας από τη συγκεκριμένη συνεδρία, βάλαμε έναν κοινό στόχο: Να κάνουμε τα πάντα, προκειμένου να σώσουμε την υγεία της, τη δουλειά της, την οικογένειά της. Να σώσουμε την ίδια…
Μέσα στο επόμενο διάστημα η κυρία Π. παρουσίασε έντονες εμμονές σχετικά με την ψυχική υγεία του παιδιού της. Δεχόμουν διαρκώς τηλεφωνήματα, στα οποία μου έλεγε ότι το παιδί της είναι ακοινώνητο, αυτιστικό, ότι αντιμετωπίζει ψυχολογικά προβλήματα και ότι το σχολείο της κρύβει την αλήθεια. Αξίζει εδώ να αναφερθεί, το γεγονός ότι η μικρή, ήταν ένα υγιέστατο και πανέξυπνο κοριτσάκι!
Το μόνο ανησυχητικό ήταν ότι μιλούσε το τελευταίο διάστημα έντονα για το θάνατο. Παρουσίαζε ένα άγχος σχετικά με το θάνατο της μαμάς. Κάποια μέρα είπε «Ήρθε το μυρμηγκάκι και με πέταξε κάτω απ’ το παράθυρο», κάτι για το οποίο δεν ενημερώθηκα… και κάτι το οποίο θα έπαιζε καθοριστικό ρόλο στη συνέχεια…
Επικοινώνησα τόσο με τη δασκάλα, όσο και με τη διευθύντρια του σχολείου, προκειμένου να τις ενημερώσω για ορισμένα ζητήματα. Πάνω απ’ όλα ήθελα να έχουν στο νου τους τη μικρή.
Σε κάποιο απ’ τα τηλεφωνήματα της μητέρας και εφόσον η λογική ένιωσα να χάνεται εντελώς, θέλησα να την ταρακουνήσω λέγοντάς της: «Έχετε ένα υγιέστατο κοριτσάκι. Αν όμως συνεχίσετε έτσι, τότε είναι που θα το τρελάνετε τελείως!». Αυτή η φράση ήταν που την κράτησε, από το να ξεκινήσει να τρέχει το παιδί στους ψυχιάτρους, αμφισβητώντας κάθε «καθαρή» τους διάγνωση.
Σήμερα, μετά από διάστημα κάποιων μηνών, δέχτηκα ένα τηλεφώνημα από την κυρία Π., η οποία ήθελε να με δει. Ήρθε στο γραφείο μου κρατώντας ένα τριαντάφυλλο και ένα χειροποίητο δωράκι. Η όψη της ήταν επιτέλους διαφορετική. Ήταν αυτό που πάσχιζα να δω μήνες τώρα. Ήταν αδυνατισμένη, μ’ ένα μεγάλο χαμόγελο ζωγραφισμένο στο πρόσωπό της και μάτια γεμάτα ζωντάνια. «Είμαι καλά», μου είπε.
Έπειτα μου άνοιξε την καρδιά της. Μου μίλησε για όλ’ αυτά που αισθανόταν όλο αυτό το διάστημα, για όλα αυτά που έζησε, χωρίς όμως να μπορεί να τα ξεστομίσει τότε…
«Το δωράκι είναι ένα χειροποίητο λουλούδι, κόκκινο, σαν την ένταση που δώσατε ξανά στη ζωή μου. Γιατί την είχα χάσει. Και τον εαυτό μου μαζί. Έχασα τα πάντα. Υπάρχει κάτι που δε σας είπα ποτέ κ. Κλαίρη. Ούτε σε σας, ούτε και στον ψυχίατρο, παρόλο που με ρωτούσατε. Ναι, είχα αυτοκτονικές σκέψεις, όχι μία μόνο φορά! Τις είχα όλη την ημέρα! Ξυπνούσα και κοιμόμουν με τη σκέψη να δώσω τέλος στη ζωή μου. Σ’ αυτή την άθλια ζωή. Και όχι μόνο αυτό. Σχεδίαζα όλη μέρα το θάνατό μου. Ξυπνούσα στις 5 τα χαράματα μετρούσα γύρω μου τα φώτα και σκεφτόμουν ότι τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να πέσω στο κενό. Τώρα που όλοι κοιμούνται και έχει ησυχία. Άλλες πάλι φορές, τότε που οδηγούσε ο άντρας μου και ήμουν συνοδηγός, σκεφτόμουν να του πιάσω το τιμόνι, βγάζοντας το αμάξι από την πορεία του. Είχα σηκώσει λεφτά και του είχα πει να τα φυλάξει, έχοντας στο μυαλό μου να φροντίσει το… μετά. Το χειρότερο; Θα έπαιρνα μαζί μου και την κόρη μου. Πόσες φορές είχα φανταστεί να πέφτω μαζί της στο κενό. Έπρεπε να την πάρω μαζί, να μη ζήσει ψυχολογικά διαταραγμένη και να μην πονέσει. Ακόμα κι αν μας έγραφαν οι εφημερίδες, δε θα είχε κανένα νόημα μετά. Θα ήμουν μια μητροκτόνος! Μια νέα Μήδεια…
Ήμουν άρρωστη κ. Κλαίρη. Δεν έβλεπα καθαρά. Ήμουν μια επικίνδυνη μάνα. Και το χειρότερο; Το παιδάκι μου είχε καταλάβει τι συνέβαινε. Γι’ αυτό έβλεπε το μυρμηγκάκι να έρχεται και να την πετάει απ’ το παράθυρο. Ήταν αυτό το «μαύρο» που με έπνιγε. Το έβλεπε το παιδί μου. Τη σκιά του εαυτού μου… Αλλά δεν τα είπα ποτέ αυτά. Ξέρετε γιατί; Φοβήθηκα τον εγκλεισμό στο ψυχιατρείο. Φοβήθηκα τον κόσμο. Φοβήθηκα αυτό που φοβάται ο κόσμος...»
Μετά απ’ αυτή την «εξομολόγηση» όλα εξηγούνταν… Οι φράσεις που είχε ξεστομίσει η μικρή, ο λόγος για τον οποίο η ίδια της η μητέρα πάσχιζε να αποδείξει ότι έχει πρόβλημα. Έτσι, ο θάνατος της μικρής δεν θα κόστιζε πολύ, καθώς επρόκειτο για ένα «προβληματικό παιδί», το οποίο δεν άξιζε να ζει. Έτσι οι ενοχές της μητέρας (που θα την έπαιρνε μαζί της) απαλύνονταν κατά κάποιον τρόπο…
Αυτά που θέλω να πω, γράφοντας τη συγκεκριμένη ιστορία είναι τα εξής:
• Πόσο σημαντικό είναι να μιλάμε με ειλικρίνεια για κάθε αρνητική, απαγορευμένη, ακόμα και εγκληματική μας σκέψη στους ειδικούς. Μόνον έτσι θα μπορέσουν να μας βοηθήσουν ουσιαστικά. Ακόμα και μία νοσηλεία κάποιων ημερών (ενδεχόμενο που συνήθως τρομοκρατεί), μπορεί να είναι σωτήρια για το ίδιο μας το παιδί.
• Μπορεί εκείνη τη στιγμή που είμαστε εγκλωβισμένοι στο μαύρο πέπλο της κατάθλιψης, τα λόγια των ειδικών να ακούγονται λογικά, αλλά αδύνατο να τα εφαρμόσουμε. Εντούτοις, αυτά καταγράφονται ασυνείδητα, κάνουν τη δουλειά που πρέπει να κάνουν και κάποια στιγμή, νιώθουμε να έχουν «πιάσει τόπο». Και είναι αυτά που μας έχουν βοηθήσει να απεγκλωβιστουμε και να πάρουμε τη σωτήρια ανάσα.
Σήμερα λοιπόν, δε μπορώ, παρά να νιώθω πιο ανάλαφρη…
Διαβάστε το γράμμα που μας έστειλε η ίδια η μητέρα εδώ
Για οποιαδήποτε απορία έχετε ή αν θέλετε την συμβουλή μου για κάποιο θέμα που σας απασχολεί, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μου χρησιμοποιώντας τη φόρμα σχολίων ακριβώς κάτω από τα άρθρα μου. Θα ήταν χαρά μου να σας βοηθήσω να λύσετε προβλήματα που αντιμετωπίζετε μέσα στην οικογένειά σας. Σε περίπτωση που θέλετε να έχετε μια προσωπική επικοινωνία μαζί μου, περιμένω τα e-mails σας στη διεύθυνση: klairhseiradaki@gmail.com
