«Οι καλοί βαθμοί σημαίνουν άραγε και επιτυχημένη ζωή;»
Γράφει η ψυχολόγος Κλαίρη Σειραδάκη.
Σήμερα θα σας μιλήσω για τη Μαριάννα. Ένα πολύ έξυπνο επτάχρονο κορίτσι και κυρίως…δραστήριο! Κάποιο πρωί, μπήκα στην τάξη της, προκειμένου να παρατηρήσω ένα άλλο παιδί εν’ ώρα μαθήματος. Πιο πολύ όμως κέντρισε την προσοχή μου η κατάσταση της Μαριάννας. Κάτι δε μου άρεσε στην όψη της.
Ήταν χλωμή, άκεφη, κάτι που δε συνηθίζαμε να βλέπουμε από το συγκεκριμένο κορίτσι. Μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση και γι’ αυτό το λόγο θέλησα να συλλέξω πληροφορίες από όλες τις δασκάλες της. Μετά από παρατήρηση κάποιων ημερών, η Μαριάννα συνέχιζε να είναι κουρασμένη. Η απάντηση βρισκόταν στο καθημερινό πρόγραμμα του παιδιού. Η Μαριάννα εκτός από το σχολείο, είχε ένα υπερφορτωμένο πρόγραμμα (ξένη γλώσσα, τρεις αθλητικές δραστηριότητες, μουσικό όργανο, θεατρικό εργαστήρι), το οποίο είχε να φέρει εις πέρας μέχρι να έρθει η Κυριακή. Τα πράγματα ήταν ξεκάθαρα. Το παιδί ήταν εξοντωμένοΌταν τηλεφώνησα στη μητέρα της, η απάντησή της ήταν: «Τα έχει επιλέξει όλα μόνη της και δε θέλει να διακόψει τίποτα απ’ αυτά!». Είναι μια συνηθισμένη απάντηση που παίρνω από τους γονείς των πολυάσχολων παιδιών και είναι πολλές φορές και η αλήθεια. Είναι φυσικό, για ένα παιδί γεμάτο ενέργεια, να ζητάει ν’ ασχοληθεί με οποιαδήποτε εντυπωσιακή δραστηριότητα. Το παιδί αυτής της ηλικίας τα θέλει όλα, δίχως όμως να είναι σε θέση να γνωρίζει αν όλ’ αυτά που επιλέγει, θα λειτουργήσουν κάποια στιγμή εις βάρος του. Η ευθύνη για κάτι τέτοιο πέφτει ξεκάθαρα στα χέρια των γονιών.
Τι γίνεται όμως, με την απαίτηση της σύγχρονης εκπαίδευσης, που ωθεί τα παιδιά στο να έχουν αμέτρητες, εκτός σχολείου, δραστηριότητες; Ένας τελειόφοιτος του Πανεπιστημίου Ντιούκ (ένα από τα τρία καλύτερα Πανεπιστήμια των ΗΠΑ) απαντάει σ’ αυτό ως εξής: «Τα Πανεπιστήμια ψάχνουν υποψήφιους με ουσιαστικό υπόβαθρο που θα ειδικευθούν σε ένα θέμα και όχι για άτομα που επιδίδονται σε πολλές δραστηριότητες μόνο και μόνο για να δείξουν ότι διαθέτουν πληθώρα πτυχίων και ειδικοτήτων».
Όλα ξεκινούν από την ίδια τη σύγχρονη κοινωνία και τις απαιτήσεις της, που κατευθύνουν τις οικογένειες στο να εστιάζουν πως να παράγουν, να κερδίζουν, να ξοδεύουν και μετά να κερδίζουν ακόμα πιο πολλά για να αντιμετωπίσουν τον επόμενο κύκλο σπατάλης, ώστε να μη μένει χρόνος για τίποτα άλλο. Να μη μένει χρόνος για οικογένεια, χαρά, γέλιο, ξεγνοιασιά, έρωτα, αισθήματα, πολλές φορές ούτε για πόνο, θλίψη και πολλά άλλα… Τα σχολεία ολοένα και περισσότερο γεμίζουν με περιπτώσεις παιδιών που οι γονείς τους τα πιέζουν πολύ, προκειμένου να πάνε στο καλύτερο πανεπιστήμιο, να γίνουν τα καλύτερα, διότι αλλιώς δεν θα προκόψουν στη ζωή τους, δεν θα ευτυχίσουν.
Εγώ αυτό που έχω να πω, είναι ότι αυτά τα παιδιά είναι πράγματι δυστυχισμένα, όχι επειδή δεν έγιναν οι καλύτεροι, αλλά επειδή αυτό πάλευαν μια ζωή να κάνουν, αποκλείοντας απ’ τη ζωή τους πολλά άλλα πράγματα, πολύ πιο σημαντικά. Σ’ αυτό το σημείο, αξίζει να αναφερθεί το βιβλίο «Συναισθηματική Νοημοσύνη», όπου ο Ντέιβιντ Γκόουλμαν περιγράφει καταπληκτικές μελέτες που έγιναν στο Χάρβαρντ και στο Ιλινόις, αποδεικνύοντας ότι η Συναισθηματική Νοημοσύνη παίζει βασικότερο ρόλο από τον Δείκτη Νοημοσύνης και τις σχολικές επιδόσεις για τη μετέπειτα ζωή του ατόμου. Ο Γκόουλμαν αναφέρεται στα λόγια μιας καθηγήτριας Παιδαγωγικής στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης: «Το να γνωρίζεις ότι κάποιος πρώτευσε στη σχολή του, σημαίνει ότι υπερέβη το ¨καλώς¨, όπως αυτό μετριέται με βαθμούς. Αυτό όμως, δε σε μαθαίνει και να ανταπεξέρχεσαι στις αντιξοότητες της ζωής». Όλοι λίγο πολύ, έχουμε τρανά παραδείγματα άριστων συμμαθητών, οι οποίοι βρέθηκαν να είναι οι λιγότερο προσαρμοσμένοι, οι λιγότερο παραγωγικοί, με τους χαμηλότερους μισθούς, σε χαμηλή κοινωνική θέση και τελικά οι λιγότερο ευτυχισμένοι…
Μπορούμε φυσικά να πιέσουμε τα παιδιά μας μέχρι τελικής κατάρρευσης, και στη συνέχεια να τα πιέσουμε ακόμα περισσότερο, αλλά το μόνο που θα καταφέρουμε θα είναι να τα κάνουμε δυστυχισμένα. Με άλλα λόγια, οι γονείς είναι αυτοί που με τις δικές τους απαιτήσεις (ανεξάρτητα από το τι επιτάσσει η κοινωνία), θα καθορίσουν την επιτυχία του παιδιού τους.
Πως μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί
«Παν μέτρον άριστον»
Οι εξωσχολικές δραστηριότητες και η προσπάθεια που καταβάλει το παιδί γι’ αυτές, αναμφισβήτητα ενισχύουν την αυτοπεποίθησή του, το κάνουν ανεξάρτητο και δημιουργικό. Αν όμως το παιδί σας βρίσκεται σε έναν κυκεώνα δραστηριοτήτων από νωρίς το πρωί μέχρι αργά το βράδυ, τότε θα πρέπει αν εξετάσετε τα εξής:
• Αρρωσταίνει συχνά;
• Φαίνεται συνέχεια κουρασμένο;
• Έχει χρόνο για την οικογένειά του;
• Έχει χρόνο για κοινωνική ζωή;
• Μήπως είναι συναισθηματικά μουδιασμένο;
Αν το παιδί παρουσιάζει κάποιο απ’ αυτά τα στοιχεία, τότε προφανώς είναι καιρός για αλλαγή! Είναι καιρός να απαιτήσετε αυτά που πραγματικά μπορεί να προσφέρει. Πολλές φορές οι μέτριοι βαθμοί, είναι πιο ρεαλιστικοί στόχοι. Σίγουρα προέχει για εσάς η ψυχική υγεία του παιδιού σας, από οποιαδήποτε καλή επίδοση! Τι να κάνετε έναν πετυχημένο γιατρό, αν δεν είναι ψυχικά ισορροπημένος; Άλλωστε, υπήρξαν μεγάλοι επιστήμονες, επιχειρηματίες και εφευρέτες, οι οποίοι δεν ήταν καθόλου καλοί μαθητές. Υπάρχουν πολύ πιο σημαντικοί παράγοντες στη ζωή ενός ατόμου, που οδηγούν στην επιτυχία και στην ευτυχία, από το να κάνει συλλογή τα δεκάρια του σχολείου.
Κουβεντιάστε με το παιδί
Προσεγγίστε το παιδί σας και πάρτε έναν ρόλο υποστηρικτικό σχετικά με την πληθώρα των δραστηριοτήτων, τις οποίες έχει να αντιμετωπίσει. Δε φαντάζεστε πόσο ανακουφιστική αποβαίνει πολλές φορές μια απλή, αλλά ειλικρινής συζήτηση με τα παιδιά. Για παράδειγμα, αν πείτε «Νομίζω ότι κουράζεσαι πολύ με τόσα που κάνεις. Ίσως δε θα πρέπει να ασχολείσαι με τόσα πολλά. Ανησυχώ για σένα και το μόνο που θέλω είναι να νιώθεις καλά». Μία δήλωση σαν αυτή, να είστε σίγουροι ότι θα ζεστάνει την ψυχούλα τους και θα τα κάνει να νιώσουν ότι τα κατανοείτε και ότι νοιάζεστε πραγματικά γι’ αυτά.
Αλλάξτε πρώτα τον εαυτό σας
Μία συχνή συμβουλή που δίνω στους νέους γονείς, είναι: «Αν θέλετε να αλλάξετε το παιδί σας, κοιτάξτε πρώτα να αλλάξετε τον εαυτό σας». Πολλοί άνθρωποι, έχουν μπερδέψει την αγάπη για την οικογένεια, με τη σκληρή δουλειά για την απόκτηση όλο και περισσότερων υλικών αγαθών, πιστεύοντας ότι αυτά είναι τα πιο βασικά για την εδραίωση της ευτυχίας. Φτάνουν στο σημείο μάλιστα να ζουν μόνο για την απόκτησή τους. Ίσως θα πρέπει να επαναπροσδιορίσετε τις αληθινές αξίες της ζωής. Περνώντας περισσότερο χρόνο με την οικογένειά σας, εις βάρος ενδεχομένως μιας δουλειάς που εκκρεμεί, αποτελείτε εκείνη τη στιγμή πρότυπο για τα παιδιά σας, τα οποία θα σταθμίσουν κι εκείνα καλύτερα τις αξίες τους. Και είναι το μεγαλύτερο δώρο που θα μπορούσατε να τους κάνετε…
Αφήστε λοιπόν χρόνο στη ατζέντα σας για τον εαυτό σας και την οικογένειά σας. Παρατηρείστε έπειτα τα παιδιά σας και θα δείτε με έκπληξη ότι αρχίζουν κι αυτά να αναγνωρίζουν προς τα που θέλουν να κατευθύνουν τη ζωή τους. Μόνο τότε, τα παιδιά σας θα είναι υγιή...
ΠΗΓΗ: «Συναισθηματική Νοημοσύνη», Daniel Goleman
«Συναισθηματική Νοημοσύνη των παιδιών» John Gottman
Για οποιαδήποτε απορία έχετε ή αν θέλετε την συμβουλή μου για κάποιο θέμα που σας απασχολεί, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μου χρησιμοποιώντας τη φόρμα σχολίων ακριβώς κάτω από τα άρθρα μου. Θα ήταν χαρά μου να σας βοηθήσω να λύσετε προβλήματα που αντιμετωπίζετε μέσα στην οικογένειά σας. Σε περίπτωση που θέλετε να έχετε μια προσωπική επικοινωνία μαζί μου, περιμένω τα e-mails σας στη διεύθυνση: klairhseiradaki@gmail.com
