Οίδημα (πρήξιμο) στην εγκυμοσύνη

Το οίδημα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης εμφανίζεται σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό γυναικών και σε ορισμένες από αυτές μπορεί να είναι ιδιαίτερα εμφανές.

Εντοπίζεται κυρίως στα κάτω άκρα (πόδι, αστράγαλος, γάμπα) λόγω της βαρύτητας, ενώ φαίνεται ότι επιτείνεται όταν κάθεστε σε όρθια ή καθιστή θέση για πολύ ώρα χωρίς να μετακινείστε. 

Πότε εμφανίζεται και για πόσο διαρκεί;
Το οίδημα της εγκυμοσύνης μπορεί να εμφανιστεί από την 22η εβδομάδα της κύησης και διαρκεί μέχρι τον τοκετό.

Που οφείλεται;
Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων είναι καλοήθες και οφείλεται στη φυσιολογική κατακράτηση υγρών που παρατηρείται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και στην πίεση των φλεβών και αρτηριών των κάτω άκρων από τη μήτρα που διαρκώς αυξάνεται σε μέγεθος.

Το αποτέλεσμα αυτής της πίεσης είναι η σταδιακή αύξηση της αιματικής ροής στα κάτω άκρα που οδηγεί σε εξαγγείωση (έξοδο) υγρού από την αιματική κυκλοφορία στους ιστούς.

Σπανιότερα μπορεί να σχετίζεται με υπερτασική νόσο της κύησης ή/και προεκλαμψία.

Σε αυτές τις περιπτώσεις το οίδημα μπορεί να είναι πιο έκδηλο και να εμφανίζεται και σε άλλα σημεία του σώματος όπως τα άνω άκρα και ο κορμός ενώ σχεδόν πάντα συνοδεύεται και από συνακόλουθα συμπτώματα και σημεία, όπως λόγου χάρη η πρωτεϊνουρία, η αυξημένη αρτηριακή πίεση, η κεφαλαλγία/ζάλη, η απώλεια των αντανακλαστικών των τενόντων κλπ.

Η τακτική μαιευτική παρακολούθηση αναδεικνύει τα προβλήματα αυτά σε πρώιμο στάδιο, επιτρέποντας την έγκαιρη αντιμετώπιση τους με στόχο τη διαφύλαξη της υγείας τόσο της μητέρας όσο και του εμβρύου.

Πώς μπορείτε να μειώσετε το φυσιολογικό οίδημα της εγκυμοσύνης;
• Καλό είναι να αποφεύγετε την παρατεταμένη ορθοστασία και το παρατεταμένο κάθισμα, καθώς η βαρύτητα επιτείνει το οίδημα της εγκυμοσύνης.
Όταν κάθεστε καλό είναι επίσης να προσπαθείτε να σηκώνετε κατά διαστήματα τα πόδια σας ψηλά.
Με την κίνηση αυτή συσπάται ο γαστροκνήμιος μυς (γάμπα) αναγκάζοντας τα αγγεία των κάτω άκρων να επιστρέψουν το αίμα πίσω στον κορμό.

• Η αερόβιος γυμναστική βοηθάει επίσης σημαντικά στην απαγωγή των υγρών από τα κάτω άκρα. Προτιμήστε το συχνό περπάτημα και την κολύμβηση.
• Ταυτόχρονα αποφύγετε τις πιεστικές κάλτσες και τα παπούτσια που δεν είναι άνετα (ιδίως τα ψηλοτάκουνα) καθώς συμπιέζουν τα κάτω άκρα και τα καταπονούν, αυξάνοντας το πρήξιμο.

Άλλος ένας λόγος για τον οποίο θα πρέπει να προτιμήσετε τα άνετα παπούτσια είναι η φυσιολογική αύξηση του μεγέθους του ποδιού σας!

Η μεγέθυνση των τενόντων που παρατηρείται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αυξάνει το μέγεθος της λεκάνης, του κορμού αλλά και των ποδιών σας!

Σε αρκετές γυναίκες μάλιστα οι μεταβολές αυτές παραμένουν ακόμα και μετά την απώλεια των κιλών της εγκυμοσύνης.

• Το βράδυ προτιμήστε να κοιμηθείτε σε πλάγια θέση (προτιμώντας την αριστερή) για να ελαττώνεται η πίεση στην κάτω κοίλη φλέβα (η μεγάλη φλέβα του σώματός μας που επιστρέφει το αίμα στην καρδιά) και να διαφυλάσσεται η φυσιολογική λειτουργία των νεφρών, αποβάλλοντας τα περιττά υγρά.

Η στάση αυτή βοηθάει πολύ εσάς και το μωρό σας ιδίως μετά την 30η-32η εβδομάδα της κύησης.

• Πιείτε άφθονο νερό! Όσο και αν σας φαίνεται περίεργο, το νερό βοηθάει την ελάττωση του οιδήματός σας, καθώς αυξάνει τη διούρηση και με αυτό τον τρόπο την απέκκριση νατρίου (άλατος).

• Ταυτόχρονα φροντίστε να διακόψετε έγκαιρα το αλάτι από τη διατροφή σας! Από μόνη της αυτή η τροποποίηση του τρόπου ζωής σας θα μειώσει σημαντικά το πρήξιμο, καθώς θα περιορίσει σημαντικά την κατακράτηση υγρών!

Πότε να ενημερώσω το γιατρό μου;
Το φυσιολογικό οίδημα της εγκυμοσύνης περιορίζεται κυρίως στα κάτω άκρα, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να εμφανίζεται με ήπιο τρόπο και στα άνω άκρα.

Στις περιπτώσεις, ωστόσο, που θα παρατηρήσετε ταχεία ανάπτυξή του, όταν δείτε ότι έχετε πρηστεί στο πρόσωπο (μάτια και μάγουλα) και όταν τα χέρια σας πρήζονται περισσότερο από το φυσιολογικό καλό θα είναι να ενημερώσετε το γιατρό σας για να αποκλείσει την πιθανότητα ανάπτυξης προεκλαμψίας.

Περγιαλιώτης Βασίλης
Μαιευτήρας Γυναικολόγος
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
Πανεπιστημιακός υπότροφος Γ` Μαιευτικής & Γυναικολογικής Κλινικής Γ.Ν.Α. Αττικόν
www.gynaikologia.eu

Διαβάστε ακόμη: Αποκόλληση πλακούντα. Γράφτηκε από τον  Βασίλειος Περγιαλιώτης MSc, PhD