Κίνητρο επιτυχίας για τα παιδιά

 παιδί Κίνητρο επιτυχίας για τα παιδιαΚίνητρο επιτυχίας Υπάρχουν παιδιά που ξεχωρίζουν στο σχολείο και άλλα με χαμηλότερες επιδόσεις. Είναι άραγε αυτό μόνο δική τους ευθύνη; Φυσικά και όχι!

Κανένας άνθρωπος δε μεγαλώνει μόνος του, χωρίς να δέχεται επιρροές από το περιβάλλον. Η οικογένεια, το σχολείο και ο τρόπος που αυτά τα «συστήματα» λειτουργούν, συντελούν άλλοτε θετικά και άλλοτε αρνητικά στο πως βλέπει το παιδί τον εαυτό του, στο πόσο πιστεύει στις ικανότητές του και στο πόσο προσπαθεί να τις καλλιεργήσει.

Υπάρχουν κάποιες συμπεριφορές που επιδρούν αρνητικά στο παιδί και θα πρέπει να αποφεύγονται από τους γονείς, και κάποιες άλλες που ενισχύουν λειτουργικά την προσπάθεια του παιδιού για επιτυχία . Για αυτές θα μιλήσουμε παρακάτω.


Η έννοια της επιτυχίας

Η λέξη «επιτυχία» κυριαρχεί πάντα στις ευχές, στις επιθυμίες, στις φιλοδοξίες και τις προσωπικές ανάγκες των ανθρώπων.

Η έννοια της επιτυχίας είναι όμως κάπως «παρεξηγημένη» στις μέρες μας. «Επιτυχία» είναι η επίτευξη στόχων και φιλοδοξιών που συντελούν στην προσπάθεια αυτοπραγμάτωσης και ολοκλήρωσης του ατόμου.

Το ονομαζόμενο «κίνητρο επιτυχίας» είναι σύμφωνα με την ψυχολογία μια δύναμη που κινητοποιεί το παιδί να αγωνιστεί για την πραγμάτωση των στόχων του και την εκπλήρωση των επιθυμιών του.

Το κίνητρο αυτό διαμορφώνεται μέσα από τις καταστάσεις που βιώνει το παιδί και επηρεάζεται από τον τρόπο αντιμετώπισης των προσπαθειών του από τους γύρω του.

Ο βαθμός της σχολικής επίδοσης δεν είναι ο «σκοπός» κάθε αυτό, αλλά το «μέσο» για τη μόρφωση του ατόμου. Με άλλα λόγια η επιτυχία δεν είναι ο σχολικός βαθμός (που μπορεί ακόμη και με αθέμιτα μέσα να εξασφαλιστεί π.χ αντιγραφή σε διαγώνισμα), αλλά αυτό που πραγματικά αντικατοπτρίζει ο βαθμός, την σωστή αξιοποίηση των δυνατοτήτων του παιδιού και την πνευματική του καλλιέργεια.

Το ζητούμενο δεν είναι να έχουμε εξωπραγματικές απαιτήσεις από τα παιδιά που να τις ονομάζουμε «επιτυχίες» αλλά να βοηθάμε το παιδί να διαμορφώσει σιγά-σιγά τις δικές του προσδοκίες και τα δικά του σταθμά για επιτυχία και διάκριση.


Κονσερβοποιημένη μάθηση

παιδια και επιτυχία

Η αλήθεια είναι ότι ο σύγχρονος τρόπος λειτουργίας των σχολείων αποπροσανατολίζει τα παιδιά από την πραγματική έννοια της επιτυχίας και τα οδηγεί στην «κονσερβοποιημένη» μάθηση.

Δεν επιβραβεύεται η πρωτοτυπία, η δίψα για πραγματική μάθηση. Άγχος, πίεση για την εξασφάλιση κάποιων βαθμών που δεν αντικατοπτρίζουν το πραγματικό εύρος γνώσεων του παιδιού, απλά του ανοίγουν τον δρόμο για μια θέση στο πανεπιστήμιο.

Είναι αυτό επιτυχία; Και για να το θέσουμε διαφορετικά, ένας χαμηλός βαθμός σημαίνει πως το παιδί θα είναι αποτυχημένο; Μην κρίνετε το παιδί μόνο από τις σχολικές του επιδόσεις και μην έχετε εξωπραγματικές απαιτήσεις από αυτό. Κρίνετε την επίδοσή του με γνώμονα τις δικές του ικανότητες και βοηθήστε το να δει τις αδυναμίες του, ως κάτι που διορθώνεται αν προσπαθήσει.


Αυτοεκπληρούμενες προφητείες

παιδί δείχνει με το δάκτυλο Το φαινόμενο της «αυτοεκπληρούμενης προφητείας» είναι μια κατάσταση που συμβαίνει συχνά και την οποία θα περιγράψουμε με το ακόλουθο παράδειγμα:

Αν δώσουμε σε ένα παιδί την «ταμπέλα» του αποτυχημένου, τότε το κάνουμε να πιστέψει πως υστερεί, δεν είναι έξυπνο και το ωθούμε να μην προσπαθήσει για τα μέγιστα δυνατά, να μην εξαντλήσει τις ικανότητές του. Η προσπάθεια του δεν έχει ικανοποιητικό αποτέλεσμα, το παιδί χρεώνεται ακόμη μια αποτυχία και «εκπληρώνεται» ο τίτλος του αποτυχημένου.

Για να συμβεί κάτι πρέπει πρώτα να το πιστέψεις. Βοηθήστε λοιπόν τα παιδιά να πιστέψουν στις δυνατότητές τους, όχι στις αδυναμίες τους.

Τέλος, προσπαθήστε να αποφύγετε το συχνότερο «λάθος» των γονέων στο θέμα της σχολικής επίδοσης, την «υπογραφή συμβολαίου» του τύπου «πάρε καλούς βαθμούς, για να σου πάρουμε το Χ αντικείμενο». Η επιτυχία πρέπει να είναι προσωπικό επίτευγμα, όχι υλική εξαγορά.

Το μόνο «συμβόλαιο» που πρέπει να υπογράφεται είναι του παιδιού με τον εαυτό του. «Θα πετύχω αυτό γιατί το θέλω, με ικανοποιεί».

  • Ενισχείστε λοιπόν την ανεξαρτησία του παιδιού και επιβραβεύστε τις προσπάθειές του

  • Δείξτε ενδιαφέρον για τις ανησυχίες του, τις απορίες του, τις σκέψεις του

  • Κρίντε τις επιδόσεις του, αλλά μην τις κατακρίνετε. Μπορείτε με στοργικό τρόπο να δείξετε στο παιδί πως η αγάπη των γονέων δεν διακυβεύεται από τους βαθμούς. Το υποστηρίζω στην προσπάθεια του να βελτιωθεί

  • Υποστηρίξτε το παιδί να μάθει να διαχειρίζεται σωστά την αποτυχία. Για κάποια παιδιά μια αποτυχία σηματοδοτεί «παραίτηση» από την προσπάθεια, ενώ για κάποια άλλα αποτελεί κινητήρια δύναμη να προσπαθήσουν περισσότερο για την επίτευξη των στόχων τους.

    Το παιδι σας πρέπει να αντλεί ικανοποίηση και από την προσπάθεια, ανεξαρτήτως αποτελέσματος. Να είναι περήφανο που αγωνίστηκε και δεν αδιαφόρησε

Η «ήττα» σε μια μάχη δεν σημαίνει πως χάθηκε ο πόλεμος. Τα εμπόδια πάντα θα υπάρχουν στο δρόμο μας, αλλά αν ακινητοποιηθείς αποκλείεται να τα περάσεις, αν όμως προσπαθήσεις ίσως καταφέρεις να τα προσπεράσεις.

Όπως λέει και ένα ρητό «είναι καλύτερη μια επιτυχημένη αποτυχία, παρά μια αποτυχημένη επιτυχία».

Άννα Γραβάνη
(αποκλειστικά για το paidorama.com)

Απαγορεύεται η χρήση του περιεχομένου καθώς και η αναπαραγωγή του από οποιαδήποτε άλλη εταιρεία ή ιδιώτη χωρίς έγγραφη άδεια.