Κίνδυνοι στην εγκυμοσύνη

Κίνδυνοι στην εγκυμοσύνη

Κατά την διάρκεια της κύησης η μητέρα και το παιδί ζουν σαν ένα σώμα. Επομένως ό,τι συμβαίνει στη μητέρα μπορεί να έχει άμεσες επιδράσεις και στο έμβρυο. Υπάρχουν παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν διαταραχές κατά την εγκυμοσύνη και να δημιουργήσουν γενετικές ανωμαλίες στο έμβρυο.

Αρχικά οι  μολυσματικές νόσοι της εγκύου, όπως είναι η ερυθρά, το τοξόπλασμα, ο κυτταρομεγαλοιός, η ιλαρά, η ηπατίτιδα, ο έρπης τύπου 2 ακόμα και η κοινή γρίπη μπορούν να προκαλέσουν σκελετικές ανωμαλίες ή και θάνατο του εμβρύου. Ιδιαίτερος κίνδυνος υπάρχει όταν η έγκυος προσβληθεί από τις παραπάνω ασθένειες κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου της εγκυμοσύνης, γιατί σε αυτή τη φάση διαμορφώνονται όλα τα όργανα του κυήματος.

Άλλη απειλή για το έμβρυο είναι οι χρόνιες ασθένειες της εγκύου, όπως ο διαβήτης, οι νόσοι του θυρεοειδούς, η σύφιλη και άλλα αυτοάνοοσα νοσήματα από τα οποία μπορεί να πάσχει η γυναίκα.

Επιβλαβείς για το έμβρυο επιδράσεις μπορούν να προκληθούν αν η έγκυος λάβει διάφορα φάρμακα. Ένα τέτοιο παράδειγμα κατά τη δεκαετία του ’60 ήταν τα «παιδιά της θαλιδομίδης», όπου οι έγκυες  έλαβαν ένα ηρεμιστικό φάρμακο, τη θαλιδομίδη, και τα παιδιά που γέννησαν δεν ήταν αρτιμελή και είναι γνωστά ως φωκομελικά παιδιά. Για να αποφευχθούν τέτοια τραγικά περιστατικά, θα πρέπει η έγκυος να παίρνει τα κάθε είδους φάρμακα με μεγάλη φειδώ και προσοχή και μόνο μετά από ιατρική γνωμάτευση σε συνεργασία με το γιατρό της.

Η υποβολή της εγκύου σε ακτινοβολίες συμπεριλαμβανομένων και των ακτινών X ιδιαίτερα τους 3 πρώτους μήνες της κύησης, είναι πολύ επικίνδυνη για το έμβρυο.  Η επικινδυνότητα εξαρτάται από την ηλικία κύησης, το πεδίο ακτινοβολίας και την ποσότητα ακτινοβολίας που θα λάβει η έγκυος.

Άλλη αιτία που μπορεί να προκαλέσει αναπτυξιακές ανωμαλίες στο έμβρυο είναι ο παράγοντας Rhesus μητέρας και παιδιού.  Αν το έμβρυο έχει διαφορετικό Rh από αυτό της μητέρας, τότε υπάρχει ασυμβατότητα μητρικού και εμβρυϊκού Rh και το έμβρυο μπορεί να παρουσιάσει αιμολυτική νόσο. Για την διαπίστωση αυτής της ασυμβατότητας καθώς και των αντισωμάτων που παράγονται κατά την κύηση εφαρμόζεται η αντίδραση Coombs.

Οι τραυματισμοί της εγκύου στην κοιλιακή χώρα από πτώση ή άλλες εξωτερικές πιέσεις μπορούν να προκαλέσουν τραύματα στο έμβρυο και κυρίως στον εγκέφαλό του με συνέπειες δυσάρεστες για την ανάπτυξή του.

Άλλος καθοριστικός παράγοντας για την ανάπτυξη του παιδιού αποτελεί η ηλικία της μητέρας. Μητέρες άνω των 35 και κάτω των 18 ετών διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο αποβολής, πρόωρου τοκετού ή επιπλοκών κατά τον τοκετό.

Ιδιαίτερος λόγος γίνεται στις μέρες μας και για τη διατροφή της εγκύου, η οποία επηρεάζει τη σωματική και ψυχολογική ανάπτυξη του εμβρύου. Αν η έγκυος ζει σε συνθήκες υποσιτισμού, οι συνέπειες για το έμβρυο θα είναι τραγικές. Είναι απαραίτητο οι μέλλουσες μητέρες να ακολουθούν ένα ισορροπημένο και πλούσιο διαιτολόγιο για να γεννήσουν παιδιά με κανονικό βάρος. Τα παιδιά αυτά θα έχουν μεγαλύτερη αντοχή στις διάφορες ασθένειες, κρυολογήματα, βρογχίτιδες, πνευμονίες κλπ. Ο υποσιτισμός της εγκύου μπορεί να προκαλέσει πρόωρο τοκετό, αποβολή, ανωμαλίες του κεντρικού νευρικού συστήματος του εμβρύου καθώς και μαθησιακές δυσκολίες στην παιδική ηλικία.

Μεγάλοι κίνδυνοι για την υγεία του εμβρύου υπάρχουν, αν η μητέρα καπνίζει, καταναλώνει μεγάλες ποσότητες αλκοόλ και ειδικά αν κάνει χρήση ναρκωτικών ουσιών. Το κάπνισμα κατά την εγκυμοσύνη συνδέεται με μειωμένο βάρος του εμβρύου και πρόωρο τοκετό. Η υπερβολική και παρατεταμένη χρήση αλκοόλ από την έγκυο (6 ποτά την ημέρα) μπορεί να προκαλέσει σοβαρές δυσλειτουργίες στο παιδί, όπως παραμορφώσεις, χαμηλή νοητική ικανότητα, καρδιακές παθήσεις κ.ά. Η χρήση ναρκωτικών , όπως χασίς, μαριχουάνα, LSD, ηρωίνη και κοκαΐνη μπορεί να προκαλέσει χρωμοσωμικές και σκελετικές ανωμαλίες του εμβρύου.

Τέλος, αξίζει να αναφερθεί και η συναισθηματική κατάσταση της εγκύου η οποία μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη του εμβρύου. Το άγχος, ο θυμός, και ο φόβος της μητέρας μπορεί να οδηγήσουν σε υποξαιμία του εμβρύου με αρνητική επίπτωση  στην ανάπτυξη του. Γι αυτό τον λόγο, η μέλλουσα μητέρα καλό είναι να αποφεύγει έντονες συναισθηματικές καταστάσεις και ισχυρές συγκινήσεις.

Συμπερασματικά, η περίοδος της εγκυμοσύνης είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη και μπορεί να επιφυλάσσει κινδύνους για τη μέλλουσα μητέρα και το κυοφορούμενο έμβρυο. Συνεπώς, είναι σημαντικό η έγκυος να λαμβάνει προληπτικά μέτρα που θα αυξήσουν την πιθανότητα να γεννηθεί ένα υγιές νεογνό. Όλες αυτές οι συμβουλές δεν έχουν σκοπό να τρομοκρατήσουν τους γονείς, αλλά να τους δημιουργήσουν ένα αίσθημα  ευθύνης για το ρόλο που καλούνται να αναλάβουν. Ο μαιευτήρας με την κατάλληλη συμβουλευτική είναι ο αρωγός στην προσπάθεια που καταβάλλει κάθε ζευγάρι για  να φέρει στον κόσμο ένα υγιές νεογνό.

Γεωργογιάννης  Νικόλαος MD,MSC
Μαιευτήρας- Γυναικολόγος.