Η ιστορία του Αγίου Βασίλη

Ελάτε να γνωρίσουμε την ιστορία του μαζί, και να μάθετε πως δύο άτομα από τη Νέα Υόρκη, ο Clement Clark Moore και ο Thomas Nast, επηρέασαν εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο να περιμένουν τον Άη Βασίλη την παραμονή των Χριστουγέννων.

Ο θρύλος του Άη Βασίλη

Η ιστορία του αρχίζει κάπου το 280 μ.Χ. χρονολογία που γεννήθηκε ο μοναχός Αγ. Νικόλαος στα Πάταρα, κοντά στη Μύρα, σημερινή Τουρκία. Γρήγορα έγινε το θέμα πολλών θρύλων, λόγω της ευσέβειας και της καλοσύνης του. Λέγεται ότι χάρισε όλη του την περιουσία και ταξίδευε σε όλη τη χώρα βοηθώντας τους φτωχούς και τους άρρωστους. Μία από τις πιο γνωστές ιστορίες του είναι, αυτή που έσωσε τρεις φτωχές αδελφές από το να πουληθούν σαν σκλάβες ή πόρνες από τον πατέρα τους, δίνοντάς τους προίκα για να μπορέσουν να παντρευτούν. Η φήμη του όλο και εξαπλωνόταν, και έγινε γνωστός ως ο προστάτης των παιδιών και των ναυτικών. Η γιορτή του καθιερώθηκε να γιορτάζεται την επέτειο του θανάτου του, 6 Δεκεμβρίου. Αυτή θεωρείται τυχερή ημέρα για να κάνει κανείς μεγάλες αγορές ή να παντρευτεί. Ο Άγιος Νικόλαος ήταν ο πιο δημοφιλής άγιος στην Ευρώπη, την εποχή της Αναγέννησης. Ακόμη και αργότερα, στην Προτεσταντική Μεταρρύθμιση, όταν το προσκύνημα των αγίων άρχισε να αποθαρρύνεται, ο Άγιος Νικόλαος ήταν ιδιαίτερα αγαπητός, ιδίως στην Ολλανδία.

Ο Άη Βασίλης έρχεται στη Νέα Υόρκη

Έκανε την πρώτη εμφάνισή του στην αμερικανική λαϊκή κουλτούρα προς το τέλος του 18ου αιώνα.  Τον Δεκέμβριο του 1773 και 1774 εφημερίδα της Νέας Υόρκης αναφέρει ότι οικογένειες από την Ολλανδία, συγκεντρώθηκαν για να τιμήσουν την επέτειο του θανάτου του.

Το όνομα Santa Claus έρχεται από το ολλανδικό ψευδώνυμο του Nick,  Sinter Klaas, μία σύντομη μορφή του Sint Nikolaas (Άγιος Νικόλαος στα ολλανδικά).

Το 1804 ο John Pintard, μέλος της Ιστορικής Εταιρείας της Νέας Υόρκης, μοίρασε ξυλογραφίες του Αγίου Νικολάου στο ετήσιο συνέδριο της κοινότητας. Οι εικόνες παρουσίαζαν τη γνωστή και σε μας φιγούρα του Άη Βασίλη, με κάλτσες γεμάτες δώρα, παιχνίδια και φρούτα, που κρεμόταν πάνω από το τζάκι.

Το 1809 ο Washington Irving βοήθησε να διαδοθούν ακόμη περισσότερο οι ιστορίες του Αγίου Νικολάου, τον οποίο ανέφερε σαν τον προστάτη της Νέας Υόρκης, στο βιβλίο του με την ιστορία της πόλης.

Εμπορικά κέντρα

Η ανταλλαγή δώρων, με επίκεντρο κυρίως τα παιδιά, υπήρξε ένα σημαντικό γεγονός της εορτής των Χριστουγέννων, από τις αρχές του 19ου αιώνα.

Τα καταστήματα άρχισαν να διαφημίζουν τα ψώνια των Χριστουγέννων το 1820 και από το 1840 οι εφημερίδες άρχισαν να διαφημίζουν και αυτές τα Χριστουγεννιάτικα δώρα και συχνά έκανε την εμφάνισή της η εικόνα του Άγιου Βασίλη. Και το 1841, χιλιάδες παιδιά επισκέφτηκαν ένα κατάστημα στη Φιλαδέλφεια για να δουν μία κούκλα του Άη Βασίλη σε πραγματικό μέγεθος. Ήταν πλέον ζήτημα χρόνου για να αρχίσουν όλα τα καταστήματα να προσελκύουν τα παιδιά και τους γονείς τους με ένα «αληθινό» Άη Βασίλη.

Και στις αρχές της δεκαετίας του 1890 ο Στρατός της Σωτηρίας χρειαζόταν χρήματα για να πληρώσει τα γεύματα των άπορων οικογενειών. Άρχισε λοιπόν να ντύνει άνεργους άνδρες με τη στολή του Άη Βασίλη, που γύριζαν στους δρόμους της Νέας Υόρκης και μάζευαν χρήματα. Έτσι, ακόμη και σήμερα τους βλέπουμε στις γωνίες των δρόμων να χτυπούν το κουδουνάκι τους.

Παραμονή των Χριστουγέννων

Το 1822, ο Clement Clark Moore, υπουργός, έγραψε ένα μεγάλο Χριστουγεννιάτικο ποίημα για τις τρεις κόρες του με τίτλο «Απολογισμός της επίσκεψης του Αγ. Νικολάου».

Το ποίημα αυτό που αρχικά, δίσταζαν να το δημοσιεύσουν, λόγω του «τολμηρού» περιεχομένου,  είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνο για τη σύγχρονη εικόνα του Άη Βασίλη, σαν ένα «χαρούμενο ηλικιωμένο ξωτικό», με εύσωμο σώμα και την υπερφυσική ικανότητα να ανεβαίνει στην καμινάδα με ένα νεύμα του κεφαλιού του!

Παρά το γεγονός ότι ορισμένες από τις εικόνες του Moore ήταν δανεισμένες από άλλες πηγές, το ποίημα του βοήθησε να διαδοθεί η πλέον γνωστή εικόνα του Αι Βασίλη ο οποίος πετάει με το έλκηθρο του που το σέρνουν οκτώ ιπτάμενοι τάρανδοι, από σπίτι σε σπίτι, την παραμονή των Χριστουγέννων, αφήνοντας δώρα στα «καλά» παιδιά.

Το 1881, ο πολιτικός γελοιογράφος Thomas  Nast, βασίστηκε στο ποίημα του Moore και δημιούργησε την σημερινή εικόνα του Άη Βασίλη, που τον δείχνει, σαν ένα παχουλό χαρούμενο άνθρωπο με λευκή γενειάδα, που κρατάει ένα τσουβάλι γεμάτο παιχνίδια για τα παιδιά. Είναι αυτός που καθιέρωσε το κόκκινο κοστούμι του, στολισμένο με λευκή γούνα, το εργαστήριο του στο Βόρειο Πόλο, τα ξωτικά και τη γυναίκα του την κυρία Κλάους.

Τα άλλα ονόματα του Άη Βασίλη

Το 18 αιώνα δεν γιορταζόταν μόνο στην Αμερική ο Άη Βασίλης με τα δώρα του. Το πρόσωπο αυτό ήταν δημοφιλές σε όλο τον κόσμο. Στην Ελβετία και στη Γερμανία ήταν γνωστός ως Christkind ή Kris Kringle.  Η ερμηνεία του «Ο Χριστός παιδί» είναι ένας άγγελος, που συχνά συνοδεύεται από τον Άγιο Νικόλα για να δώσουν τα δώρα.

Στην Σκανδιναβία, ένα πολύ έξυπνο ξωτικό που ονομάζεται Jultomten παραδίδει τα δώρα στα παιδιά με ένα έλκηθρο που το σέρνουν κατσίκες.

Στην Αγγλία ο θρύλος εξηγεί γιατί ο Άη Βασίλης (Father Christmas) επισκέπτεται τα παιδιά και τους αφήνει δώρα μέσα στην κάλτσα.
Ο «Pere Noel» γεμίζει με δώρα τα παπούτσια των παιδιών στη Γαλλία.

Και στη Ρωσία, πιστεύεται ότι μία ηλικιωμένη γυναίκα με το όνομα Babouschka έδωσε σκόπιμα λανθασμένες πληροφορίες για την Βηθλεέμ για να μην βρουν τον Ιησού. Αργότερα ένιωσε τύψεις, αλλά δεν μπορούσε να επανορθώσει τη ζημιά. Έτσι κάθε 5 Ιανουαρίου, η Babouschka επισκέπτεται τα παιδιά και τους αφήνει δώρα δίπλα στο κρεβάτι τους, με την ελπίδα ότι ένα από αυτά είναι ο μικρός Ιησούς και θα την συγχωρέσει!

Και στην Ιταλία, υπάρχει μία παρόμοια ιστορία, όπου μία καλή μάγισσα η La Befana, οδηγεί το σκουπόξυλο της και κατεβαίνει από τις καμινάδες για να αφήσει στις κάλτσες των παιδιών τα δώρα τους.

Ο ένατος τάρανδος

Ο Ρούντολφ, ο πιο διάσημος τάρανδος, «γεννήθηκε» περίπου το 1939, από τον Robert L. May, σε ένα μεγάλο κατάστημα. Έγραψε την ιστορία του Ρούντολφ, για να προσελκύσει πελάτες στο κατάστημα, ενός νεαρού ταράνδου, τον οποίο κορόιδευαν οι άλλοι τάρανδοι, γιατί είχε μία μεγάλη κόκκινη, λαμπερή μύτη! Αλλά όταν την παραμονή των Χριστουγέννων έπεσε ομίχλη, και ο Άη Βασίλης φοβόταν ότι δεν θα τα καταφέρει να δώσει τα δώρα στα παιδάκια, ο Ρούντολφ έσωσε τα Χριστούγεννα οδηγώντας το έλκηθρο με το φως από την κόκκινη μύτη του.

Το μήνυμα του Ρούντολφ, ότι ένα μειονέκτημα μπορεί να μετατραπεί σε κάτι πολύ σημαντικό, αποδείχθηκε ιδιαίτερα δημοφιλές. Το κατάστημα πούλησε σχεδόν δυόμισι εκατομμύρια αντίτυπα της ιστορίας το 1939. Και τριάμισι εκατομμύρια το 1946 με την επανέκδοσή του.

Και αρκετά χρόνια αργότερα ο Gene Autry, έγραψε το τραγουδάκι του Ρούντολφ το 1949. Πούλησε πάνω από δύο εκατομμύρια αντίτυπα.

Από τότε η ιστορία του Ρούντολφ μεταφράστηκε σε 25 γλώσσες, έγινε ταινία για την τηλεόραση και μας μαγεύει όλους μικρούς και μεγάλους από το 1964 μέχρι σήμερα.