Απαντήσεις σε συνήθεις νομικές απορίες

Τι άδεια
δικαιούμαι σε περίπτωση γάμου;

Άδεια γάμου 5 εργάσιμων ημερών μετ’ αποδοχών μη
συμψηφιζόμενη με την άδεια αναψυχής

Ωστόσο άλλες συλλογικές συμβάσεις εργασίας
θεσπίζουν για τους εργαζομένους των οικείων κλάδων μεγαλύτερη σε διάρκεια άδεια
γάμου. Π. χ. οι τεχνικοί (Ηχολήπτες και Ηλεκτρονικοί) δικαιούνται άδεια γάμου
με πλήρεις αποδοχές, η οποία ανέρχεται σε δεκαπέντε (15) συνεχόμενες εργάσιμες
ημέρες.

Τι άδεια
δικαιούται ο πατέρας σε περίπτωση γέννησης παιδιού;

Χορηγείται στον πατέρα άδεια 2 εργάσιμων ημερών
με αποδοχές λόγω γεννήσεως παιδιού.

Πόσες
εβδομάδες διαρκεί η άδεια κυοφορίας και λοχείας;

Η συνολική διάρκεια της άδειας μητρότητας με
βάση τη Εθνική Γενική ΣΣΕ είναι 17 εβδομάδες. Οι πρώτες 8 χορηγούνται πριν τη
πιθανή ημερομηνία τοκετού και οι 9 μετά. Η μητέρα δικαιούται χρηματική παροχή
από το ΙΚΑ και επίδομα από τον ΟΑΕΔ, έως ότου καλύψει τις αποδοχές που θα
έπαιρνε, εάν εργαζόταν κανονικά.

Ωστόσο άλλες συλλογικές συμβάσεις εργασίας
θεσπίζουν για τους εργαζομένους των οικείων κλάδων μεγαλύτερη σε διάρκεια
άδεια. Π. χ. Η άδεια τοκετού (μητρότητας), για Τεχνικούς Ρ/Σ (ΣΣΕ 2-3-2004),
καθορίζεται κατά 1 εβδομάδα μεγαλύτερη από 1ης 1ου 2004, και κατά 1 εβδομάδα
επιπλέον του 2004, από 1ης 1ου 2005, από εκείνη που προβλέπεται στην εκάστοτε
κείμενη εργατική νομοθεσία.

Επιτρέπεται
να απολύεται έγκυος γυναίκα;

Η απόλυση εγκύου εργαζόμενης
κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αλλά και ένα χρόνο μετά τον τοκετό ή για
μεγαλύτερο διάστημα, αν είχε επιπλοκές λόγω του τοκετού, απαγορεύεται.

Τι είναι η
άδεια θηλασμού και φροντίδας παιδιού (μειωμένο ωράριο);

Οι εργαζόμενες μητέρες έχουν δικαίωμα να
διακόπτουν την εργασία τους για μία ώρα κάθε μέρα ή να προσέρχονται ή να
αποχωρούν από την εργασία τους αντίστοιχα μία ώρα αργότερα ή μία ώρα νωρίτερα
για διάστημα 2,5 ετών από την ημερομηνία τοκετού. Με συμφωνία είναι δυνατό η
μείωση του χρόνου εργασίας να οριστεί σε 2 ώρες για έναν χρόνο μετά τον τοκετό
και επιπλέον 1 ώρα για ένα ακόμη εξάμηνο. Την άδεια αυτή μπορεί εναλλακτικά να
ζητήσει ο πατέρας, εφόσον δεν κάνει χρήση της η μητέρα.

Πόσες
μέρες δικαιούμαι άδεια για την ανατροφή του παιδιού;

(Γονική αδεια: αρ.5
ν1483/84 όπως συμπληρώθηκε από αρ.8 εθν.γεν.σ.σ.εργ. 3.6.’93.);

3,5 μήνες, έως ότου το παιδί γίνει 3,5 ετών που
δίνεται από τον εργοδότη, με βάση τη σειρά προτεραιότητας των απασχολούμενων
στην επιχείρηση για κάθε ημερολογιακό έτος. Το δικαίωμα είναι αυτοτελές και
χορηγείται για κάθε παιδί. Η άδεια αυτή είναι άνευ αποδοχών.

Πότε δουλεύουμε υπερωρία;

Με το άρθρο 4 του Ν.2874/00 καταργείται για τις
επιχειρήσεις που εφαρμόζουν συμβατικό ωράριο 40 ωρών την εβδομάδα, η υποχρέωση
του μισθωτού για υπερεργασία.

Παρέχεται η ευχέρεια στον εργοδότη, ασκώντας το
διευθυντικό του δικαίωμα να απασχολήσει τον εργαζόμενο για 3 ώρες (ιδιόρρυθμη
υπερωρία) πέραν του συμβατικού εβδομαδιαίου ωραρίου. Η πέραν των 43 ωρών
απασχόληση θεωρείται υπερωριακή απασχόληση ως προς όλες τις νόμιμες συνέπειες,
διατυπώσεις και διαδικασίες έγκρισης.

Πώς αμείβονται οι υπερωρίες;

Οι μισθωτοί που απασχολούνται υπερωριακά, σε
οποιοδήποτε εργοδότη δικαιούνται, για κάθε ώρα νόμιμης υπερωριακής απασχόλησης
ως τη συμπλήρωση 120 ωρών ετησίως, αμοιβή ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο
προσαυξημένο κατά 50%. Για πάνω από 120 ώρες ετησίως δικαιούται προσαύξηση 75%.
Στην περίπτωση μη νόμιμης υπερωριακής απασχόλησης δικαιούνται το ωρομίσθιο
προσαυξημένο κατά 150%.

Χορηγείται
κάποια επιπλέον άδεια στους άγαμους -ες, χήρους -ες, που έχουν την επιμέλεια
του παιδιού;

Στους εργαζόμενους-ες, που έχουν χηρέψει και
στον άγαμο-η γονέα, που έχουν την επιμέλεια του παιδιού, χορηγείται άδεια με
αποδοχές 6 εργάσιμων ημερών το χρόνο, πέραν αυτών που δικαιούνται από άλλες
διατάξεις. Γονέας με 3 παιδιά ή περισσότερα, δικαιούται άδεια 8 εργασίμων
ημερών. Η άδεια αυτή χορηγείται έως ότου το παιδί γίνει 12 ετών και δεν αφορά
στους διαζευγμένους γονείς.

Τι άδεια δικαιούμαι για να ψηφίσω στις εκλογές;

Η άδεια που δικαιούται ο εργαζόμενος για την
άσκηση του εκλογικού του δικαιώματος είναι με αποδοχές. Δεν συμψηφίζεται με την
κανονική άδεια και η διάρκειά της εξαρτάται από τη χιλιομετρική απόσταση. Όσοι
εργάζονται με πενθήμερη απασχόληση δικαιούνται 1 εργάσιμη μέρα αν πρέπει να
διανύσουν απόσταση από 200-400
χλμ., από 401 και πάνω 2 εργάσιμες ημέρες και 3 για τα
νησιά. Όσοι εργάζονται με εξαήμερη απασχόληση δικαιούνται 1 εργάσιμη μέρα αν
πρέπει να διανύσουν απόσταση από 100-200 χλμ, 2 από 201-400 χλμ και από 401 κι
πάνω ή για τα νησιά 3 εργάσιμες ημέρες.

Πόσες
μέρες άδεια δικαιούμαι για περίθαλψη ασθενούντων μελών της οικογένειάς μου;

Εργαζόμενοι με πλήρη απασχόληση, δικαιούνται
άδεια χωρίς αποδοχές 6 ημερών για κάθε έτος, σε περίπτωση ασθένειας εξαρτώμενων
παιδιών ή άλλων μελών της οικογένειας. Αυξάνεται σε 8 ημέρες αν ο δικαιούχος
προστατεύει δύο παιδιά και σε 12 αν προστατεύει περισσότερα από δύο. Εξαρτώμενα
θεωρούνται τα παιδιά έως 16 ετών και ο ή η σύζυγος, οι γονείς, τα άγαμα
αδέλφια, που για λόγους οξείας ή βαριάς ασθένειας δεν μπορούν να αυτοεξυπηρετηθούν.
Η άδεια είναι άνευ αποδοχών.

Πόσες
μέρες άδεια δικαιούμαι για σχολική παρακολούθηση;

Χορηγείται στον έναν από τους δύο γονείς με
παιδί ηλικίας έως 16 ετών άδεια σχολικής παρακολούθησης. Μπορούν να απουσιάσουν
ορισμένες ώρες ή ολόκληρη την ημέρα έως τη συμπλήρωση 4 εργασίμων ημερών και
είναι με αποδοχές.

Είμαι
γονέας με ανάπηρο παιδί. Δικαιούμαι μειωμένο ωράριο;

Οι γονείς με πλήρη απασχόληση που εργάζονται σε
επιχείρηση που απασχολεί τουλάχιστον 50 άτομα, έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν
μείωση ωραρίου τους κατά μία ώρα με ανάλογη περικοπή των μισθών.