Πρωτομαγιά

Πολλά από τα αρχαία έθιμα έχουν επιβιώσει μέχρι και σήμερα. Η σημασία της ημέρας της Πρωτομαγιάς για τους αρχαίους λαούς οφείλεται στο γεγονός πως ημερολογιακά (για το βόρειο ημισφαίριο) η πρώτη ημέρα του Μαΐου βρίσκεται ανάμεσα στην Εαρινή Ισημερία και το Θερινό Ηλιοστάσιο, τοποθετείται δηλαδή στην αρχή της άνοιξης.

Διαβάστε παρακάτω ήθη και έθιμα που γιορτάζονται σε διάφορα μέρη της Ελλάδας την ημέρα της πρωτομαγιάς.

Το μαγιάτικο κλαδί ή το στεφάνι

Ένα από τα πιο τυπικά έθιμα της Πρωτομαγιάς, το μαγιάτικο κλαδί ή το στεφάνι, είναι πιθανόν να έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα. Είναι γνωστό ότι στην αρχαία Ελλάδα τέτοια κλαδιά ή στεφάνια τα χρησιμοποιούσαν πολύ συχνά. Δεν είναι υπερβολικό να πούμε ότι δεν έλειπαν από καμιά σημαντική εκδήλωση του δημόσιου, ιδιωτικού ή θρησκευτικού βίου. Δημιουργήστε ένα γερό σκελετό από λυγαριά ή οποιοδήποτε άλλο εύκαμπτο υλικό, που δεν θα τον πετάξετε όταν μαραθούν τα λουλούδια σας, αλλά θα τον φυλάξετε για το στεφάνι της επόμενης χρονιάς. Κόψτε λουλούδια με μακρύ κοτσάνι και δέστε τα με λεπτό σπάγγο πάνω στο στεφάνι, ή περάστε τα ανάμεσα από τα κλαριά, πότε το ένα πίσω από το άλλο και πότε το ένα δίπλα στο άλλο, επικαλύπτοντας κάθε φορά τα κοτσάνια των λουδουδιών και τον σκελετό του στεφανιού, αυξάνοντας τον όγκο του μέχρι όσο εσείς θέλετε.

Φτιάξτε θηλιά μ΄ ένα σκοινάκι στο κέντρο του κύκλου και κρεμάστε το στη πόρτα του σπιτιού. Τώρα αν θέλετε να μείνετε πιστοί στην παράδοση του εθίμου... θα πρέπει να προσθέσετε ένα φυτό ..αποτρεπτικό του κακού, όπως το σκόρδο ή η τσουκνίδα και να το αφήσετε στη πόρτα σας μέχρι του Αι Γιαννιού του θεριστή, που έκαιγαν τα μαγιάτικα στεφάνια στις φωτιές.

Πρωτομαγιά και Νοικοκυρές

Την ημέρα της πρωτομαγιάς πρωί- πρωί, οι νοικοκυρές των σπιτιών σηκώνονταν από τα μαύρα μεσάνυχτα, για να δουν τι τους είχαν εναποθέσει κάποιοι άλλοι, έξω από την πόρτα τους. Κανένα στεφάνι ή τριαντάφυλλο, αν είχαν λεύτερες κόρες ή κανένα... αγκάθι, κάποιοι που «συμπαθούσαν» ιδιαίτερα την οικογένεια.

Το αμίλητο νερό

Σε νησιά του Αιγαίου την Πρωτομαγιά, τα κορίτσια σηκώνονταν την αυγή και έπαιρναν μαζί τους τα λουλούδια, που είχαν μαζέψει από την παραμονή και πήγαιναν στα πηγάδια να φέρουν το «αμίλητο νερό» (αμίλητο γιατί το κουβαλούσαν χωρίς να μιλούν). Όταν το έφερναν στο σπίτι, πλένονταν όλοι με αυτό.

Κλήδωνας στην Κοζάνη

Την παραμονή της πρωτομαγιάς τα κορίτσια του χωριού μαζεύουν κλήδωνα (είδος λουλουδιού) και άλλα λουλούδια και τα βάζουν μέσα σε μια στάμνα. Στη συνέχεια, κάνουν το γύρο του χωριού κρατώντας την και τραγουδώντας: Συμμαζευτείτε λυγερές να βάλουμε τα κλήδωνα. Να μπουν ξανθά, να μπουν λαμπρά καλορίζικα… Έπειτα, μαζεύονται στην πλατεία του χωριού και χορεύουν γύρω από την καλύβα, την οποία έφτιαξαν την ίδια ημέρα τα αγόρια του χωριού.Όταν τελειώσουν το χορό, κρύβουν τη στάμνα με τα λουλούδια από τα αγόρια και εκείνα ψάχνουν να τη βρουν. Το επόμενο βράδυ, τα κορίτσια με τη στάμνα γεμάτη λουλούδια γυρίζουν στους δρόμους του χωριού τραγουδώντας αυτήν τη φορά: Συμμαζευτείτε λυγερές για να βγάλουμε τα κλήδωνα. Να βγουν ξανθά, να βγουν λαμπρά καλορίζικα…. Τέλος, μαζεύονται στην πλατεία όπου φανερώνουν τη στάμνα και βγάζουν από μέσα τα λουλούδια, ευχόμενες για την καλή τους τύχη. Στη συνέχεια, θα κάψουν την καλύβα και γύρω από αυτή θα στηθεί χορός από τα κορίτσια και τα αγόρια.

Μάιος και μάγισσες

Πολλοί πιστεύουν ακόμη και σήμερα ότι ο Μάιος είναι ο μήνας που πιάνουν τα μάγια και οι μάγισσες. Πιστεύουν ότι τη νύχτα της Πρωτομαγιάς, μπορούν να κλέψουν τη σοδειά, όπως π.χ. το γάλα των ζώων τους κ.λ.π.

Το έθιμο του μαγιόξυλου

Το έθιμο του μαγιόξυλου είναι διαδεδομένο σε όλη την Ελλάδα. Περιλαμβάνει ένα πράσινο κλαδί, που μόλις έχει πετάξει φύλλα. Αυτό το τυλίγουμε με χρωματιστές κορδέλες και πάνω του κρεμάμε λουλούδια, καρπούς και μικρά φλασκιά με γλυκό κρασί, λάδι και μέλι.  Το μαγιόξυλο είναι ο προπομπός του πρωτομαγιάτικου στεφανιού, που στα παλιά τα χρόνια φτιάχνονταν κι αυτό από κλαδιά και όχι από λουλούδια.Το μαγιόξυλο, όπως και το στεφάνι της Πρωτομαγιάς συμβολίζει τη γονιμότητα και την καρποφορία, την ευημερία και την ευτυχία. Όποιος φτιάξει ένα τέτοιο κλαδί θα έχει υγεία, ευτυχία, καλή τύχη και ευφορία.