Όταν το κατοικίδιο ζωάκι μας πεθάνει

Δυστυχώς η χαρά από την ιδιοκτησία ενός κατοικίδιου ζώου πηγαίνει χέρι - χέρι με τη στενοχώρια της απώλειας, λόγω γήρατος, ασθένειας ή ατυχήματος.
Και αυτό μπορεί να είναι πολύ δύσκολο. Μην ξεχνάτε ότι αυτό το ζωάκι χαιρετά τα παιδιά το πρωί που φεύγουν από το σπίτι και το απόγευμα που γυρίζουν. Επίσης σε αυτό καταφεύγουν για συντροφιά όταν αισθάνονται μόνα τους ή λυπημένα ή χαρούμενα για να παίξουν.

Ενώ είναι πολύ δύσκολο να τα προστατεύσουν οι γονείς από την απώλεια, μπορούν να τα βοηθήσουν να την αντιμετωπίσουν. Και επειδή ο θάνατος αυτός μπορεί να είναι η πρώτη απώλεια στη ζωή τους, η διαδικασία του θρήνου μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να μάθουν πώς να αντιμετωπίζουν και να διαχειρίζονται κάθε απώλεια ή ζημιά σε όλη τη ζωή τους.
Μοιραστείτε τα νέα και τη θλίψη.

Ένα από τα πιο δύσκολα πράγματα που πρέπει να κάνετε είναι, η στιγμή που θα πείτε στο παιδί τα νέα. Προσπαθήστε να το κάνετε ήρεμα, να είστε μόνοι με το παιδί και κάπου που αισθάνεται ασφάλεια και άνεση χωρίς να αποσπάται από άλλους παράγοντες.

Όπως θα κάνατε με οποιοδήποτε σκληρό θέμα προσπαθήστε να πείτε στα παιδιά μόνο όσες πληροφορίες μπορούν να κατανοήσουν, ανάλογα με την ηλικία τους, την ωριμότητα και την εμπειρία τους.
Εάν το ζωάκι σας είναι πολύ μεγάλο ή σοβαρά άρρωστο, μιλήστε στο παιδί πριν από το θάνατό του. Εάν πρέπει να του κάνετε ευθανασία εξηγήστε του ότι:

• Ο κτηνίατρος έκανε ότι μπορούσε για το ζωάκι.
• Δεν θα μπορέσει ποτέ να γίνει καλά.
• Είναι ο καλύτερος τρόπος για να πάψει να πονά.
• Και θα πεθάνει ήρεμα χωρίς να αισθάνεται πόνο ή φόβο.

Και πάλι η ηλικία του παιδιού, η ωριμότητα και οι ερωτήσεις του θα σας βοηθήσουν να προσδιορίσετε αν θα του δώσετε μία απλή και καθαρή εξήγηση για το τι συμβαίνει. Και τότε θα αποφασίσετε να χρησιμοποιήσετε τις λέξεις θάνατος και πέθανε ή ο κτηνίατρος θα του κάνει μία ένεση για να κοιμηθεί. Πολλά παιδιά θα ήθελαν να έχουν την ευκαιρία να πουν «αντίο» στο αγαπημένο τους ζωάκι και πολλά μεγαλύτερα παιδιά θέλουν να είναι δίπλα στο ζωάκι τους στον κτηνίατρο στη διάρκεια της διαδικασίας αυτής.

Επίσης στην περίπτωση της ευθανασίας, πρέπει να είστε πολύ προσεκτικοί με τις λέξεις που θα χρησιμοποιήσετε, ότι το ζώο πήγε «να κοιμηθεί» ή «το έκαναν να κοιμηθεί» γιατί το μικρό παιδί έχει την τάση να ερμηνεύει τις λέξεις κυριολεκτικά. Και δεν πρέπει φυσικά να του δημιουργηθούν φόβοι και ανησυχίες σχετικά με τον ύπνο ή κάποια χειρουργική επέμβαση.
Εάν τώρα το ζωάκι πεθάνει ξαφνικά, ήρεμα πείτε στο παιδί τι συνέβη. Με λίγα λόγια, και αφήστε τις δικές του ερωτήσεις να σας καθοδηγήσουν.

Πείτε την αλήθεια.
Μην προσπαθήσετε να κρύψετε την αλήθεια λέγοντας ψέματα. Δεν είναι καθόλου καλή ιδέα να πείτε ότι το «έσκασε» ή «πήγε ταξίδι». Δεν θα ανακουφίσει τη θλίψη του, και αν ανακαλύψει την αλήθεια θα θυμώσει γιατί του είπατε ψέματα.
Εάν ρωτήσει τι συμβαίνει στο ζώο όταν πεθάνει, τότε πρέπει να σκεφτείτε τη δική σας άποψη για το θάνατο, σύμφωνα και με τα δικά σας πιστεύω. Και δεδομένου ότι κανένας από εμάς δεν το γνωρίζει, μία τίμια απάντηση «δεν ξέρω» ίσως είναι το καλύτερο, για να πείτε στα παιδιά ότι ο θάνατος είναι ένα μυστήριο.

Βοηθήστε τα παιδιά να το διαχειριστούν.
Όπως όλοι, τα παιδιά αισθάνονται συνήθως πολλά συναισθήματα εκτός από θλίψη μετά το θάνατο ενός κατοικίδιου ζώου. Μπορεί να βιώσουν μοναξιά, θυμό εάν θανατώθηκε, απογοήτευση γιατί δεν μπόρεσε να γίνει καλά, ή ενοχή γιατί ορισμένες φορές δεν το φρόντισαν όπως έπρεπε ή δεν του φέρθηκαν καλά.

Βοηθήστε τα παιδιά να καταλάβουν ότι είναι φυσικό να αισθάνονται όλα αυτά τα συναισθήματα, ότι είναι εντάξει να μην θέλουν να μιλήσουν γι’ αυτό στην αρχή και ότι θα είστε πάντα κοντά τους όταν είναι έτοιμα να μιλήσουν.
Μην αισθάνεστε υποχρεωμένοι να κρύψετε τη δική σας θλίψη για την απώλεια του αγαπημένου σας κατοικίδιου. Το να δείξετε πως αισθάνεστε και να μιλήσετε ανοιχτά γι’ αυτό δίνετε ένα καλό παράδειγμα στα παιδιά. Τους λέτε ότι είναι εντάξει να αισθάνεσαι λύπη όταν χάνεις ένα αγαπημένο πρόσωπο, ή ζωάκι, να μιλήσεις γι’ αυτό και να κλάψεις αν αισθάνεσαι λύπη. Και είναι παρήγορο για τα παιδιά να γνωρίζουν ότι δεν είναι μόνα τους στη λύπη, μοιραστείτε μαζί τους την ιστορία του δικού σας αγαπημένου κατοικίδιου, όταν είσαστε παιδιά και πέθανε και πόσο δύσκολο ήταν και για σας να πείτε αντίο.

Βοηθήστε τα να προχωρήσουν.
Αφού περάσει κάπως το σοκ της είδησης, είναι σημαντικό να βοηθήσετε το παιδί να συνέλθει και να προχωρήσει.
Μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να βρουν τους δικούς τους τρόπους να θυμούνται το ζωάκι τους. Ίσως κάνετε μια μικρή «τελετή» για να το θάψετε, ή απλά μοιραστείτε τις χαρούμενες αναμνήσεις που είχατε μαζί του. Τις αταξίες που είχε κάνει όταν ήταν μικρό, τον πρώτο καιρό που έφτασε στο σπίτι σας, την αγάπη και την αφοσίωση που πάντα έδειχνε σε όλη την οικογένεια.

Θυμηθείτε ότι η λύπη του παιδιού για την απώλεια του κατοικίδιου ζώου του, είναι παρόμοια με τη λύπη που αισθάνεται για το χαμό ενός προσώπου. Γι’ αυτά, η απώλεια του αγαπημένου τους κατοικίδιου που τους κρατούσε συντροφιά μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερη από την απώλεια ενός μακρινού συγγενή. Μπορεί να χρειαστεί να το εξηγήσετε αυτό στους φίλους και συγγενείς σας που δεν έχουν κατοικίδιο και δεν καταλαβαίνουν την αγάπη αυτή.

Ίσως το πιο σημαντικό είναι να μιλάτε για το ζωάκι σας συχνά και με αγάπη. Αφήστε τα παιδιά να καταλάβουν, ότι ενώ ο πόνος σιγά – σιγά θα φύγει, οι ευτυχισμένες αναμνήσεις που έχετε θα μείνουν για πάντα. Και όταν καταλάβετε ότι είναι η κατάλληλη στιγμή, σκεφτείτε να πάρετε ένα άλλο ζωάκι, όχι για να αντικαταστήσετε αυτό που χάθηκε, αλλά για να καλωσορίσετε ένα καινούργιο φίλο στην οικογένεια.