Για την αντιμετώπιση σοκαριστικών καταστάσεων: γνωριμία με τη μέθοδο EMDR

Παρατηρώντας ακόμα πιο προσεκτικά, είδε πως όταν της έρχονταν στο μυαλό οι δυσάρεστες αναμνήσεις, τα μάτια της άρχιζαν να κινούνται γρήγορα προς μία κατεύθυνση και σαν αποτέλεσμα οι σκέψεις απομακρύνονταν από την συνείδηση και όταν επέστρεφαν το συναίσθημα που τις συνόδευε δεν ήταν πλέον τόσο έντονο. Δουλεύοντας και εξελίσσοντας αυτή την παρατήρηση, το 1995 η Shapiro εξέδωσε το πρώτο εγχειρίδιο για τη θεραπεία του ψυχικού τραύματος με τη μέθοδο EMDR-Επενεπεξεργασία & Απευαισθητοποίση μέσω οφθαλμικής κίνησης.

Περιγραφή

Αυτή, καθαυτή η θεραπεία EMDR αποτελείται από ένα πρωτόκολλο 8 βημάτων που στο σύνολό τους στοχεύουν σταδιακά, να βοηθήσουν τον άνθρωπο να επεξεργαστεί τις τραυματικές του μνήμες και να τις τακτοποιήσει μέσα του, ώστε να μπορέσει να προχωρήσει με τη ζωή του. Η μέθοδος μπορεί να λειτουργήσει αυτόνομα ή ακόμα καλύτερα, να ενσωματωθεί στο πλαίσιο μίας άλλης ψυχοθεραπείας.

Πιο συγκεκριμένα, μέσα στο ασφαλές περιβάλλον αφενός της θεραπευτικής σχέσης, αφετέρου στον ασφαλή τόπο που δημιουργεί η ίδια η μέθοδος, ο άνθρωπος μπορεί να έρθει σε επαφή με τις δύσκολες και επώδυνες αναμνήσεις του χωρίς να ελλοχεύει σημαντικός κίνδυνος επανατραυματισμού από την αναβίωση του αρχικού γεγονότος.

Πιο αναλυτικά: στα πρώτα βήματα της θεραπείας εστιάζουμε την προσοχή μας στη δημιουργία μίας ασφαλούς σχέσης ανάμεσα στο θεραπευτή και το θεραπευόμενο. Παράλληλα, στοχεύουμε να βοηθήσουμε τον πελάτη να αποκτήσει επαφή με τα δυνατά κομμάτια της ζωής του, ό,τι ενισχυτικό υπάρχει και τον κρατά στις δυσκολίες του. Αυτό που για κάποιους ανθρώπους μοιάζει αυτονόητο, για άλλους χρειάζεται προσπάθεια ώστε να συνειδητοποιήσουν ποιές θετικές πηγές υπάρχουν στη ζωή τους. Ακόμα ένα σημαντικό κομμάτι του θεραπευτικού πρωτοκόλλου είναι μία σειρά από τεχνικές, γνωστές και ως «κατευθυνόμενοι οραματισμοί».

Ο εξειδικευμένος θεραπευτής μαθαίνει στον πελάτη του αυτές τις τεχνικές που μπορούν να τον βοηθήσουν να διαχειριστεί το άγχος του και να ελέγξει τις επώδυνες αναμνήσεις και τα συμπτώματα του μετά-τραυματικού άγχους. Συχνά, οι άνθρωποι που έχουν βιώσει κάποιο τραυματικό-σοκαριστικό γεγονός, εμφανίζουν μία σειρά συμπτωμάτων, όπως δυσκολίες στον ύπνο-αϋπνίες (και στο φαγητό) και εφιάλτες, έντονη νευρικότητα (υπερεπαγρύπνηση), σκέψεις και εικόνες σχετικές με το γεγονός που εμφανίζονται ξαφνικά και κατακλύζουν τον άνθρωπο, σωματικά συμπτώματα όπως ταχυπαλμίες, εφίδρωση κ.α. Οι μαρτυρίες θεραπευόμενων με την μέθοδο EMDR αναφέρουν ότι οι τεχνικές αυτές είναι ιδιαίτερα βοηθητικές για τον έλεγχο των συμπτωμάτων.

Τα πρώτα βήματα της θεραπείας ουσιαστικά προετοιμάζουν τον θεραπευόμενο να προχωρήσει στην επεξεργασία της τραυματικής μνήμης με ασφάλεια. Στις συνεδρίες αυτής-καθαυτής της επεξεργασίας, ο πελάτης ανακαλεί τα γεγονότα όση ώρα ο θεραπευτής χρησιμοποιεί ένα διεστιακό ερέθισμα: το πιο σύνηθες είναι η αμφίπλευρη κίνηση του δείκτη και του αντίχειρα, στο ύψος των ματιών του πελάτη. Όταν ο θεραπευτής σταματά να κουνά το χέρι του, ο πελάτης μιλά για την εμπειρία του την ώρα του διεστιακού ερεθίσματος-τι σκέφτηκε, τι αισθάνθηκε κλπ. Τα σετ συνεχίζονται μέχρι να υπάρχει σαφής ένδειξη αλλαγής και να ολοκληρωθεί η συνεδρία.

Σχετικές έρευνες δείχνουν ότι η ειδοποιός διαφορά ανάμεσα στη θεραπεία EMDR και σε άλλες μορφές ψυχοθεραπείας που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση του ψυχικού τραύματος, είναι αυτή ακριβώς η αμφίπλευρη κίνηση: το διεστιακό ερέθισμα ενεργοποιεί εναλλάξ το αριστερό και το δεξί εγκεφαλικό ημισφαίριο και η επεξεργασία συμβαίνει σχεδόν ανεπαίσθητα. Μάλιστα, δε είναι λίγες οι φορές που πελάτες οι οποίοι έρχονται και φεύγουν επιφυλακτικοί -ως και αρνητικοί ως προς τη συγκεκριμένη μέθοδο και τα αποτελέσματά της, στη συνέχεια μαρτυρούν αισθητή βελτίωση των συμπτωμάτων τους.

Ενδείξεις-Εφαρμογή

Εκτός από την επεξεργασία τραυματικών γεγονότων, η μέθοδος EMDR χρησιμοποιείτε για να βοηθηθούν άνθρωποι με φοβίες, κρίσεις πανικού και αγχώδεις διαταραχές, κατάθλιψη, σε περιπτώσεις χρόνιου πόνου ή/και άλλων σοβαρών ασθενειών, ακόμα και για τη βελτίωση των επιδόσεων αθλητών, ηθοποιών και performers.

Οι συνεδρίες με τη μέθοδο EMDR είναι ατομικές. Η μέθοδος μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο για ενήλικες, όσο και σε παιδιά και έφηβους-από εξειδικευμένους ψυχοθεραπευτές παιδιών κ εφήβων.

Για περισσότερες πληροφορίες: EMDR Hellas, www.emdr-hellas.gr

Όνομα Συγγραφέα:
Η κ. Λάγγα σπούδασε ψυχολογία στη Μ. Βρετανία (BA, PgDip) και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές (MA) στη Θεωρητική Ψυχανάλυση στο πανεπιστήμιο του Brunel. Έχει εκπαιδευτεί στην Χοροθεραπεία ( ένωση...