7 σοβαροί λόγοι που χρειάζεται o ύπνος στο παιδί

Το να πηγαίνει το παιδάκι σας νωρίς στο κρεβάτι έχει περισσότερα οφέλη από λίγες ώρες ήσυχης νύχτας για σας. Νέα έρευνα εξηγεί πως ο σωστός χρόνος του ύπνου βοηθά τα παιδιά να καταπολεμήσουν την παχυσαρκία, να αποφύγουν τα κρυολογήματα και να έχουν καλύτερες επιδόσεις στο σχολείο.

1. Ο ύπνος βοηθά την ανάπτυξη. 

Υπάρχουν κάποια πρωινά που θα ορκιζόσαστε ότι το μωράκι σας μεγάλωσε μέσα σε μία μέρα. Και θα είχατε δίκαιο! Η αυξητική ορμόνη εκκρίνεται κατά κύριο λόγο κατά τη διάρκεια του βαθύ ύπνου, λένε οι ειδικοί. Η μητέρα φύση φαίνεται ότι προστατεύει τα μωρά φροντίζοντας να ξοδεύουν περίπου το 50% του χρόνου τους σε αυτόν τον βαθύ ύπνο, που θεωρείται απαραίτητος για την σωστή ανάπτυξη. Ιταλοί ερευνητές, μελετώντας τα παιδιά με ανεπαρκή επίπεδα αυξητικής ορμόνης, διαπίστωσαν ότι κοιμούνται λιγότερο βαθιά από ότι τα παιδιά με μέσο όρο ανάπτυξης. 

2. Ο ύπνος βοηθά την καρδιά.

Οι ερευνητές μαθαίνουν ακόμη περισσότερα πράγματα για το πώς ο ύπνος προστατεύει τα παιδιά από αγγειακές βλάβες λόγω των κυκλοφορούντων ορμονών του στρες και της αρτηριακής χοληστερόλης που καταστρέφει τα τοιχώματα. Τα παιδιά με διαταραχές ύπνου έχουν υπερβολική διέγερση στον εγκέφαλο όταν κοιμούνται, η γλυκόζη και η κορτιζόλη του αίματος παραμένουν σε υψηλά επίπεδα τη νύχτα. Και οι δύο συνδέονται με υψηλότερα επίπεδα σακχαρώδη διαβήτη, παχυσαρκίας και ακόμη και καρδιακών παθήσεων.

3. Ο ύπνος επηρεάζει το βάρος.

Υπάρχουν ολοένα και περισσότερες ενδείξεις ότι ο ανεπαρκής ύπνος προκαλεί παχυσαρκία στα παιδιά, ξεκινώντας από την παιδική ηλικία. Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι, όταν οι γονείς προσπαθούν να ηρεμήσουν τα μωρά τους με άλλες τεχνικές χωρίς τάισμα, δηλαδή με κούνημα ή αγκαλιά, τα μωράκια είναι πιθανότερο ότι θα γίνουν υγιέστερα και όχι υπέρβαρα. Και κάτι ακόμη καλύτερο, αυτό μπορεί να ξεκινήσει από πολύ νωρίς, από τις πρώτες εβδομάδες του μωρού. Οι επιστήμονες παρακολούθησαν τα μωρά για ένα ολόκληρο χρόνο και διαπίστωσαν ότι όταν οι γονείς χρησιμοποίησαν αυτές τις τεχνικές, το αποτέλεσμα ήταν πολύ καλό. Η μελέτη αυτή έδειξε ότι τα μωρά θα μπορούσαν να είναι πιο λεπτά κατά το πρώτο έτος της ζωής τους. 

Όταν τρώμε αρκετά για να είμαστε ικανοποιημένοι, τα λιπώδη κύτταρά μας δημιουργούν την ορμόνη λεπτίνη,  η οποία μας δίνει το σήμα να σταματήσουμε να τρώμε. Η στέρηση του ύπνου μπορεί να επηρεάσει αυτή την ορμόνη, έτσι τα παιδιά συνεχίζουν να τρώνε. Και με την πάροδο του χρόνου, αυτά τα παιδιά που στερούνται ύπνου είναι πολύ πιθανό να γίνουν παχύσαρκα. 

Τα «κουρασμένα» παιδάκια επίσης τρώνε διαφορετικά από αυτά που είναι «ξεκούραστα». Η έρευνα έχει δείξει ότι, όπως και στους ενήλικες, τα παιδιά επιζητούν τρόφιμα υψηλότερης περιεκτικότητας σε λιπαρά ή υδατάνθρακες όταν είναι κουρασμένα. Όπως επίσης δεν είναι δραστήρια, έτσι καταναλώνουν λιγότερες θερμίδες. 

4. Ο ύπνος βοηθάει να νικήσουν τα μικρόβια. 

Κατά τη διάρκεια του ύπνου, τα παιδιά (και οι ενήλικες) παράγουν πρωτεΐνες γνωστές ως κυτοκίνες, τις οποίες χρησιμοποιεί το σώμα για να καταπολεμήσει τη μόλυνση, την ασθένεια και το άγχος. Εκτός από την καταπολέμηση της ασθένειας, μας προκαλούν νύστα, και έτσι εξηγείται γιατί η γρίπη ή το κρύωμα μας κάνει να αισθανόμαστε αδυναμία, αναγκάζοντας μας να ξεκουραστούμε, κάτι που ενισχύει περαιτέρω την ικανότητα του σώματος να θεραπευτεί. Ο ανεπαρκής ύπνος επηρεάζει τον αριθμό των κυτοκινών. Και έχει βρεθεί ότι οι ενήλικες που κοιμούνται λιγότερες από επτά ώρες τη νύχτα, έχουν σχεδόν τριπλάσιες πιθανότητες να κρυολογήσουν από αυτούς που κοιμούνται οκτώ ή και λίγο περισσότερες ώρες. Και ενώ υπάρχουν λίγα στοιχεία για τα μικρά παιδιά, μελέτες εφήβων έχουν δείξει ότι οι περίοδοι αυτών των ασθενειών μειώθηκαν με επαρκή νυκτερινό ύπνο.

5. Ο ύπνος μειώνει τον κίνδυνο τραυματισμού.

Τα παιδιά είναι πιο αδέξια και πιο παρορμητικά όταν δεν έχουν κοιμηθεί καλά,  έτσι είναι πιο επιρρεπή σε ατυχήματα. Μία μελέτη στην Κίνα έδειξε ότι τα παιδιά σχολικής ηλικίας που κοιμόντουσαν λιγότερο από εννέα ώρες τη νύχτα πάθαιναν μικρό τραυματισμούς που απαιτούσαν όμως ιατρική φροντίδα. Το 91% των παιδιών που είχαν δύο ή περισσότερους τραυματισμούς σε ένα χρόνο, οι ώρες του ύπνου τους ήταν λιγότερες από εννέα. 

6. Ο ύπνος αυξάνει την χρονική διάρκεια της προσοχής των παιδιών.

Τα παιδιά που κοιμούνται πάντα λιγότερο από δέκα ώρες τη νύχτα πριν την ηλικία των 3 ετών, έχουν τριπλάσιες πιθανότητες να παρουσιάσουν προβλήματα υπερκινητικότητας και παρορμητικότητας στην ηλικία των 6 χρόνων. Αλλά, τα συμπτώματα της στέρησης του ύπνου και της διαταραχής ελλειμματικής προσοχής, καθρεπτίζουν το ένα το άλλο, σύμφωνα με τους ειδικούς. Με άλλα λόγια, τα κουρασμένα παιδιά είναι παρορμητικά και αφηρημένα ακόμη και αν δεν έχουν ΔΕΠΥ. Κανείς δεν ξέρει πόσα παιδιά δεν έχουν διαγνωστεί σωστά, όμως αποκλείοντας τα προβλήματα ύπνου είναι ένα σημαντικό μέρος της διάγνωσης. 

Για τα παιδιά σχολικής ηλικίας οι έρευνες δείχνουν ότι η προσθήκη μόλις 30 λεπτών επιπλέον ύπνου τη νύχτα τα διευκολύνει να διαχειριστούν τη διάθεσή τους και τις παρορμήσεις τους ώστε να μπορούν να επικεντρωθούν στο σχολείο.  

7. Ο ύπνος ενισχύει τη μάθηση.

Το μωράκι μπορεί να φαίνεται ήρεμο όταν κοιμάται, αλλά ο εγκέφαλός του είναι απασχολημένος όλη τη νύχτα. Οι ερευνητές του Ιατρικού Κέντρου του Πανεπιστημίου Columbia  έδειξαν ότι πράγματι τα νεογνά μαθαίνουν στον ύπνο τους. Έπαιξαν ορισμένους ήχους στα κοιμισμένα μωράκια, μαζί με μία απαλή πνοή στα βλέφαρά τους. Μέσα σε 20 λεπτά, τα κοιμισμένα μωράκια που ήταν μεταξύ 1 και 2 ημερών, είχαν ήδη μάθει να περιμένουν την απαλή πνοή κουνώντας τα βλέφαρά τους. Φαίνεται πως το νευρικό τους σύστημα ελέγχει τη σύνδεση μεταξύ του εγκεφάλου και των μυών.

Ο ύπνος βοηθά στη μάθηση τα παιδιά όλων των ηλικιών και οι ειδικοί στην εκπαίδευση διαπιστώνουν ότι ο υπνάκος έχει μία ιδιαίτερη μαγεία. Νευροεπιστήμονες στο Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης δίδαξαν σε μία ομάδα από 40 παιδιά προσχολικής ηλικίας ένα παιχνίδι μνήμης. Μετά τα παιδιά πήραν ένα υπνάκο κατά μέσο όρο 70 λεπτών μία εβδομάδα και έμειναν ξύπνια την επόμενη εβδομάδα. Την εβδομάδα που δεν κοιμήθηκαν ξέχασαν το 15% από ότι είχαν μάθει. Όμως όταν είχαν κοιμηθεί τα θυμόντουσαν όλα. Και τα αποτελέσματα ήταν εξίσου καλά και την επόμενη ημέρα. 

Ασφαλώς είναι δύσκολο για την σημερινή οικογένεια να εξασφαλίσει αρκετό ύπνο για τα παιδιά και τους ίδιους τους γονείς, ειδικά όταν αυτοί εργάζονται πολλές ώρες, τα παιδιά έχουν πολλές δραστηριότητες μετά το σχολείο, τα υπνοδωμάτια είναι γεμάτα ηλεκτρονικές συσκευές! Και βέβαια η πίεση να «χωρέσουμε» περισσότερα πράγματα σε μία μέρα. 

«Έχουμε κάνει, σαν επιστήμονες, καλή δουλειά στο να διδάσκουμε τους γονείς σχετικά με το γιατί τα παιδιά πρέπει να γυμνάζονται και να τρώνε υγιεινά φαγητά. Όμως απλά το γεγονός είναι,  ότι τα παιδιά κοιμούνται λιγότερο σήμερα από ότι συνήθιζαν παλαιότερα, και αν δεν προσπαθήσουμε να ξαναβρούν τις σωστές ώρες του ύπνου τους, η υγεία τους θα υποφέρει».